Urien Rheged: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu |
|||
Llinell 1:
Brenin [[Rheged]], un o deyrnasoedd [[Brythoniaid]] yr [[Hen Ogledd]] oedd '''Urien Rheged''' (c.[[550]]-[[590]]). Fe'i cofir yn y [[traddodiad barddol]] [[Cymraeg]] fel un o brif noddwyr y [[Taliesin]] hanesyddol. Cedwir wyth gerdd i Urien gan Daliesin yn ''[[Llyfr Taliesin]]''. Canodd Taliesin i [[Owain ab Urien|Owain]], fab Urien, yn ogystal. Roedd ganddo dri fab arall, [[Rhiwallon fab Urien]], [[Rhun ab Urien|Rhun]] a [[Pasgen]], ond Owain a'i olynodd. Ceir cyfeiriadau at ferch o'r enw [[Morfudd ferch Urien|Morfudd]] hefyd, a ddaeth yn gymeriad chwedlonol. Cyfeirir at Urien yn [[Trioedd Ynys Prydain|Nhrioedd Ynys Prydain]] fel 'arweinydd cad Prydain.' Yn ôl [[Nennius]] yn yr ''[[Historia Brittonum]]'', cafodd ei lofruddio ar orchymyn ei gynghreiriad Morgant Bwlch, oedd yn genfigennus o'i lwyddiant, ond nid oes cyfeiriad arall at hynny.
Yn ôl yr achau a geir yn [[llawysgrif]] Harley 3859, roedd Urien yn fab [[Cynfarch ap Meirchiawn|Cynfarch]] ap Meirchiawn ap Gwrwst ap [[Coel Hen]]. Mae [[Ifor Williams]] yn dangos mai ''Urbgen'', a droes yn *''Urfgen'' ac yno ''Urien'', oedd y ffurf gynharaf ar ei enw. Mae [[Rachel Bromwich]] yn cynnig mai'r enw [[Brythoneg]] *''Orbogenos'' ('Un o enedigaeth freintiedig') yw tarddiad yr enw.
Llinell 13:
*Ifor Williams (gol.), ''Canu Taliesin'' (Caerdydd, 1960).
==Gweler hefyd==
* [[Owain ab Urien]]
* [[Morfudd ferch Urien]]
* [[Rheged]]
* [[Taliesin]]
{{Hen Ogledd}}
| |||