Mesur Cynulliad Cenedlaethol Cymru: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
ehangu ar y broses |
|||
Llinell 1:
Darn o [[
Fe noder y meysydd y mae gan y Cynulliad gymhwysedd deddfwriaethol ynddynt ar hyn o bryd yn Atodlen 5 i Ddeddf Llywodraeth Cymru 2006; mae cymhwysedd deddfwriaethol y Cynulliad (sef y rhestr meysydd) yn cael ei ddiwygio fesul achos, naill ai drwy [[Deddf Seneddol y Deyrnas Unedig|Ddeddf Seneddol]] neu [[Gorchymyn Cymhwysedd Deddfwriaethol|Orchymyn Cymhwysedd Deddfwriaethol]] (GCD) (yn destun cymeradwyaeth y Cynulliad a [[Senedd y DU]]). Yn Neddf Llywodraeth Cymru 2006, diffinnir cymhwysedd deddfwriaethol y Cynulliad drwy gyfeirio at "feysydd" a "materion": maes pwnc eang megis [[priffordd|priffyrdd]] a thai yw "maes", a maes polisi diffiniedig penodol o fewn maes yw "mater".<ref name="Cynulliad-Proses">{{dyf gwe |url=http://www.cynulliadcymru.org/bus-home/bus-legislation/bus-legislation-guidance.htm |teitl=Gwybodaeth am y Broses Ddeddfu |cyhoeddwr=[[Cynulliad Cenedlaethol Cymru]] |dyddiadcyrchiad=28 Hydref |blwyddyncyrchiad=2008 }}</ref>
==Proses==
Gall Fesur gael ei gyflwyno gan [[Llywodraeth Cynulliad Cymru|Lywodraeth Cynulliad Cymru]], [[pwyllgor y Cynulliad]], [[Aelod Cynulliad|AC]] unigol, neu [[Comisiwn y Cynulliad|Gomisiwn y Cynulliad]]. Mae'n rhaid i Fesur arfaethedig gael ei osod yn [[Cymraeg|Gymraeg]] a [[Saesneg]], cael "datganiad cymhwysedd deddfwriaethol" gan y [[Llywydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru|Llywydd]] yn nodi a oes gan y Cynulliad y pŵer i wneud y Mesur arfaethedig yn ei farn ef, a chael Memorandwm Esboniadol i gyd-fynd ag ef.<ref name="Cynulliad-Mesurau">{{dyf gwe |url=http://www.cynulliadcymru.org/bus-home/bus-legislation/bus-legislation-guidance/bus-legislation-guidance-measures.htm |teitl=Mesurau |cyhoeddwr=[[Cynulliad Cenedlaethol Cymru]] |dyddiadcyrchiad=28 Hydref |blwyddyncyrchiad=2008 }}</ref>▼
===Cyfnod 1===
▲Gall Fesur gael ei gyflwyno gan [[Llywodraeth Cynulliad Cymru|Lywodraeth Cynulliad Cymru]], [[pwyllgor y Cynulliad]], [[Aelod Cynulliad|AC]] unigol, neu [[Comisiwn y Cynulliad|Gomisiwn y Cynulliad]]. Mae'n rhaid i Fesur arfaethedig gael ei osod yn [[Cymraeg|Gymraeg]] a [[Saesneg]], cael "datganiad cymhwysedd deddfwriaethol" gan y [[Llywydd Cynulliad Cenedlaethol Cymru|Llywydd]] yn nodi a oes gan y Cynulliad y pŵer i wneud y Mesur arfaethedig yn ei farn ef, a chael Memorandwm Esboniadol i gyd-fynd ag ef.
<blockquote>"amcanion polisiir Mesur arfaethedig;
a oedd unrhyw ffyrdd amgen o gyflawni amcanion polisi'r Mesur arfaethedig wedi'u hystyried;
manylion unrhyw ymgynghori a wnaed;
crynodeb gwrthrychol o holl ddarpariaethau'r Mesur arfaethedig a'i effaith fwriadedig;
amcangyfrifon gorau o ran y costau sy'n gysylltiedig â'r Mesur arfaethedig;
manylion unrhyw bwerau is-ddeddfwriaeth yn y Mesur arfaethedig;
manylion unrhyw dâl a godir ar [[Cronfa Gyfunol Cymru|Gronfa Gyfunol Cymru]]."<ref name="Cynulliad-Mesurau">{{dyf gwe |url=http://www.cynulliadcymru.org/bus-home/bus-legislation/bus-legislation-guidance/bus-legislation-guidance-measures.htm |teitl=Mesurau |cyhoeddwr=[[Cynulliad Cenedlaethol Cymru]] |dyddiadcyrchiad=28 Hydref |blwyddyncyrchiad=2008 }}</ref></blockquote>
Gall unrhyw bwyllgor y Cynulliad gyflwyno Mesur arfaethedig sy'n ymwneud â chylch gwaith y pwyllgor hwnnw. Bydd y Mesur arfaethedig yn ddarostyngedig i'r broses arferol (gweler isod) heblaw na chaiff egwyddorion cyffredinol pwyllgor eu hystyried oherwydd bydd disgwyl i'r pwyllgor gwneud hyn fel rhan o'r paratoadau ar gyfer ei gynigion. <ref name="Cynulliad-Mesurau"/>
Er mwyn i AC gyflwyno Mesur arfaethedig Aelod mae'n rhaid cyflwyno teitl y Mesur arfaethedig a Memorandwm Esboniadol. Yna mae enw'r AC yn gymwys ar gyfer balot, ac os yw'r Llywydd yn tynnu ei enw ar hap o'r balot mae gan yr Aelod y cyfle i gyflwyno'i achos dros y Mesur arfaethedig ac yna mae'r Cynulliad yn cynnal [[pleidlais]] dros barháu â'r broses ai beidio. Os yw'r Cynulliad yn cymeradwyo'r cynnig, caiff yr Aelod gyflwyno'r Mesur arfaethedig yn ffurfiol ac yna mae'n dilyn y broses arferol.<ref name="Cynulliad-Mesurau"/>
Yn ystod cyfnod 1 fe sefydlir [[pwyllgor]] i ystyried egwyddorion cyffredinol y Mesur arfaethedig. Gall y pwyllgor wahodd sylwadau a thystiolaeth lafar neu ysgrifenedig gan unigolion, sefydliadau, a phleidiau eraill sydd â diddordeb yn y Mesur arfaethedig. Bydd y pwyllgor yn cyflwyno adroddiad gall gynnwys argymhellion ar gyfer diwygio'r Mesur arfaethedig, yna bydd y Cynulliad yn ystyried egwyddorion cyffredinol y Mesur arfaethedig gan ystyried adroddiad y pwyllgor. Os bydd y Cynulliad yn cytuno ar yr egwyddorion cyffredinol, bydd y Mesur arfaethedig yn symud ymlaen i gyfnod 2. Os na, bydd y Mesur arfaethedig yn syrthio.<ref name="Cynulliad-Mesurau"/>
===Cyfnod 2===
Yn ystod cyfnod 2, gwaith y pwyllgor (naill ai'r pwyllgor o gyfnod 1 neu bwyllgor newydd) yw i ystyried a chwblhau unrhyw welliannau a gyflwynwyd i'r Mesur arfaethedig. Caiff unrhyw AC gyflwyno gwelliant a chaiff pob gwelliant derbyniadwy ei ystyried ond dim ond aelodau'r pwyllgor a all bleidleisio ar welliannau.<ref name="Cynulliad-Mesurau"/>
===Cyfnod 3===
Yn ystod cyfnod 3 gwaith y Cynulliad yw i ystyried a chwblhau unrhyw welliannau a gyflwynwyd i'r Mesur arfaethedig. Fel yng nghyfnod 2, caiff unrhyw AC gyflwyno gwelliant i Fesur arfaethedig, ond yng nghyfnod 3 y Llywydd fydd yn dewis y gwelliannau hynny i'w hystyried gan y Cynulliad. Mae'n bosib i welliannau ar bynciau tebyg cael eu grwpio er mwyn i'r Cynulliad eu trafod.<ref name="Cynulliad-Mesurau"/>
===Cyfnod 4===
[[Delwedd:Royal Badge of Wales new.svg|bawd|[[Bathodyn Brenhinol Cymru]], sy'n ymddangos ar bob Mesur ar ôl derbyn sêl bendith y Frenhines<ref name="BBC-Iechyd">{{dyf gwe |url=http://news.bbc.co.uk/welsh/hi/newsid_7490000/newsid_7496400/7496492.stm |teitl=Mesur iechyd: Creu hanes |gwaith=[[BBC Cymru'r Byd]] |dyddiad=[[9 Gorffennaf]], [[2008]] |dyddiadcyrchiad=28 Hydref |blwyddyncyrchiad=2008 }}</ref>]]
Yn ystod cyfnod 4, y cyfnod olaf, bydd y Cynulliad yn cynnal pleidlais dros ffurf derfynol y Mesur arfaethedig. Os caiff ei basio, bydd y Mesur arfaethedig yn derbyn [[Cydsyniad Brenhinol]], sef sêl bendith Teyrn y Deyrnas Unedig (ar hyn o bryd [[Elisabeth II, brenhines y Deyrnas Unedig|y Frenhines Elisbaeth]]) cyn iddo ddod yn ddeddfwriaeth ffurfiol.<ref name="Cynulliad-Mesurau"/><ref name="BBC-Iechyd"/>
Ar ôl i Fesur gael ei basio mae'n bosib y bydd yn rhaid iddo fynd trwy gyfnod ail-ystyried os yw [[Ysgrifennydd Gwladol Cymru]] neu [[Goruchaf Lys y Deyrnas Unedig|Oruchaf Lys y DU]] yn cwestiynu os oedd maes neu fater y Mesur o fewn cymhwysedd deddfwriaethol y Cynulliad.<ref name="Cynulliad-Mesurau"/>
Os na chaiff y Mesur arfaethedig ei basio gan y Cynulliad bydd yn syrthio ac ni chymerir unrhyw gamau eraill mewn perthynas ag ef.<ref name="Cynulliad-Mesurau"/>
==Cyfeiriadau==
| |||