Sgerbwd: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
TXiKiBoT (sgwrs | cyfraniadau) B robot yn ychwanegu: id:Kerangka |
Thaf (sgwrs | cyfraniadau) copio o system ysgerbwd - yr un pwnc |
||
Llinell 1:
[[Delwedd:Skeleton.jpg|100px|bawd|de|Sgerbwd]]
Mae'n gweithio ar y cyd gyda'r [[cyhyrau]], er mwyn symud corff [[dyn]] neu [[anifail]]; mae'r system yn cynnwys yr [[asgwrn|esgyrn]] a'r [[ysgerbwd]], (sy'n cynnal ffram y corff), [[cartilage|y cartilag]], [[gewyn|y gewynnau]] a'r [[tendons]]. Mae'r corff dynol yn cynnwys 206 asgwrn sy'n fframwaith cadarn i ddal gweddill yr organau. Er mwyn symud y sgerbwd mae'n rhaid cael [[cyhyr]]au, pâr ohonynt i weithio ar y cyd. Mae gan yr sgerwd (fel a ddywedir ar lafar) gartilag er mwyn ystwythder. Stribedi cryf o feinwe ydy'r ligament, sy'n dal yr [[esgyrn]] at ei gilydd a [[gewynnau]]'n dal y cyhyr yn sownd i'r asgwrn.
▲Mae'r '''sgerbwd''' y tu mewn i'r [[corff]], ac mae iddo dair swyddogaeth. Mae'n gallu amddiffyn y corff: mae'r [[penglog]], er enghraifft, yn amddiffyn yr [[ymennydd]]. Mae hefyd yn cynnal y corff. Dyna sut yr ydym yn gallu sefyll i fyny yn syth, er enghraifft. Yn drydydd, y ffaith bod cyhyrau wedi eu glynu wrth yr esgyrn a bod cymalau yn ein [[asgwrn|hesgyrn]] sy'n golygu y gallwn symud ein corff.
[[Delwedd:ElephantSkelLyd2.png|bawd|dde|Ysgerbwd eliffant]]
Mae gan un grŵp o anifeiliaid ysgerbwd allanol ('exoskeleton') ac ar adegau, mewn un math, gall yr anifail fwrw'r ysgerbwd er mwyn tyfu un arall. Sôn am yr ysgerbd dynol fydd y rhan fwyaf o'r erthygl hon, fodd bynnag sy'n sgerbwd mewnol ('endoskeleton').
===Gweler hefyd===
*[[Anatomeg]]
*[[Anatomeg ddynol]]
{{eginyn anatomeg}}
| |||