|
|
|
==Hanes==
Yr oeddRoedd Cadwaladr yn blentyn pan laddwyd ei dad, [[Cadwallon ap Cadfan]], mewn brwydr yn erbyn Oswald o [[Northumbria]]. Cipiwyd teyrnas Gwynedd gan [[Cadafael Cadomedd ap Cynfeddw]], a bu raid i Gadwaladr ffoi. Credir iddo fyw yn [[Iwerddon]], [[Llydaw]] neu un o'r teyrnasoedd Brythonig eraill. Llwyddodd Cadwallon i adennill teyrnas ei dad, ond nid oes gwybodaeth am sut y gwnaeth hyn. Erbyn [[658]] yr oedd yn ddigon grymus i ymosod ar y Saeson yng [[Gwlad yr Haf|Ngwlad yr Haf]], ond heb lwyddiant.
Wedi hyn, nid yw'n ymddangos i Gadwaladr arwain byddinoedd tu allan i Wynedd. Yr oeddRoedd enw iddo am fod yn frenin duwiol dros ben, a chafodd yr enw "Cadwaladr Fendigaid". Sefydlodd nifer o eglwysi yng Ngwynedd, a chredir mai ef yw'r "Cadwaladr" sy'n cael ei goffau yn enw eglwys Llangadwaladr ar [[Ynys Môn]], lle gellir gweld carreg fedd ei daid, [[Cadfan ap Iago]].
Yn ôl yr ''[[Annales Cambriae]]'', bu farw o'r pla yn [[682]]. Mae rhai ffynonellau'n awgrymu iddo farw mewn pla cynharach yn [[663]]/[[664]], ond ymddengys hyn yn llai tebygol.
|
