Cystennin I: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B →top: clean up |
Sian EJ (sgwrs | cyfraniadau) |
||
Llinell 12:
'''Cystennin I''',enw llawn '''Caius Flavius Valerius Aurelius Claudius Constantinus''', a adnabyddir hefyd fel '''Cystennin Fawr''' , oedd [[Rhestr Ymerodron Rhufeinig|ymerawdwr Rhufain]] rhwng [[306]] a [[337]]. Gwnaeth [[Cristionogaeth|Gristionogaeth]] yn grefydd gyfreithlon yn yr ymerodraeth.
Ganed Cystennin yn Naissus ([[Niš]] heddiw), yn fab i [[Constantius Chlorus]] a’i wraig gyntaf [[Helena o Gaergystennin|Helena]] (sail cymeriad [[Elen Luyddog]] yn y traddodiad Cymreig efallai). Ysgarodd Constantius Helena yn [[292]] i briodi Flavia Maximiana Theodora, merch yr ymerawdwr [[Maximianus]]. Bu Cystennin yn gwasanaethu yn llys yr ymerawdwr [[Diocletian]] yn [[Nicomedia]] wedi i’w dad gael ei enwi un un o’r ddau “Gesar” (is-ymerodron). Yn [[305]] ymddeolodd Diocletian a [Maximianus, a daeth tad Cystennin yn un o’r ddau “Augustus”. Bu farw Constantius yn [[Efrog]] ar [[25 Gorffennaf]] [[306]].
Yn ystod y deunaw mlynedd nesaf bu Cystennin yn brwydro, yn gyntaf i ddiogelu ei safle fel cyd-ymerawdwr ac yn nes ymlaen i uno’r ymerodraeth. Ym [[Brwydr Pont Milvius|Mrwydr Pont Milvius]] ([[312]]) enillodd fuddugoliaeth derfynol yn y gorllewin, ac ym [[Brwydr Adrianople|Mrwydr Adrianople]] ( [[323]]) gorchfygodd ymerawdwr y dwyrain, [[Licinius]], a dod yn unig ymerawdwr (‘’Totius orbis imperator’’).
| |||