Merch: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
delwedd |
BDim crynodeb golygu |
||
Llinell 4:
Defnyddir y term merched hefyd i gyfeiro at sawl [[dynes]], megis yn [[Merched y Wawr]]. Defnyddir hefyd i gyfeirio at ddynes ifanc fel mater o barch, gan fod y gair dynes yn aml yn rhoi'r argraff o berson hŷn. Mae hyn i'r gwrthwyneb i'r term bachgen, na ddefnyddir i gyfeirio at ddyn ifanc fel rheol.
Ceir yn ogystal y term "hen ferch" i ddynodi dynes ddibriod mewn oed (cf. "hen lanc") a 'merch weddw' i ddynodi merch sydd wedi colli ei gŵr.
Yn draddodiadol, fe'i defnyddiwyd i ddangos perthynas y person i'w thad neu ei mam fel ag a weir heddiw gyda 'ap' (Huw ap Dafydd) e.e. roedd Cymeriad poblogaidd iawn o'r enw 'Marged Fwyn ferch Ifan' yn ochrau [[Gwynedd]]. Un o'r cyntaf y gwyddem amdani yw 'Elen Luddiog ferch Cystennin' a sonir amdani yng nghasgliad [[Peniarth]] yn y 13eg ganrif. Fel arfer, 'f' fach a roddir yn hytrach na phriflythyren. Gofier hefyd am 'Franwen ferch Llŷr' (Llyfr Gwyn; 14eg ganrif). Weithiau, newidiodd 'merch' yn 'ych' (!) megis yn yr enw ''Nest ych Hywel' ((1759) neu yn 'ach' fel y geir yn 'Elen ach William' ((16eg ganrif).
'Merch fedydd' ydy 'god-daughter', 'merch-yng-nghyfraith' am 'daughter-in-law' a 'merch wen' ydy 'stepdaughter'. 'Merch fonheddig' ydy dynes o dras, neu 'gentle-woman' a 'merch ordderch' ydy 'merch anghyfreithlon' ('illegitimate').
{{eginyn}}
| |||