Fersiwn yn ôl 12:21, 30 Tachwedd 2017 golygu Jason.nlw (sgwrs \| cyfraniadau) Gwneuthurwyr cyfrifon, Defnyddwyr wedi'u cadarnhau 9,281 golygiad Dim crynodeb golygu ← Cymharer â'r fersiwn gynt		Fersiwn yn ôl 06:08, 20 Ionawr 2018 golygu dadwneud Sian EJ (sgwrs \| cyfraniadau) 58,007 golygiad Rhedeg AWB i glirio gwallau using AWB Cymharer â'r fersiwn dilynol →
Llinell 1: {{Cyffuriau \| fetchwikidata = ALL }} Mewn [[anatomeg]], '''wrethra''' (o Groeg οὐρήθρα - ourḗthrā) yw'r tiwb sy'n cysylltu'r bledren wrinol i'r meatws wrinol i waredu wrin o'r corff. Mewn gwrywod, mae'r wrethra yn teithio drwy'r pidyn, sydd hefyd yn cludo semen. Mewn menywod (ac mewn primatiaid eraill), mae'r wrethra yn cysylltu â'r meatws wrinol uwchlaw'r [[fagina]], tra mewn rhai sydd ddim yn brimatiaid, mae'r wrethra benywaidd yn gwacau i'r sinws urogenital. Mae menywod yn defnyddio eu wrethra ar gyfer wrin yn unig, ond mae gwrywod yn defnyddio eu wrethra ar gyfer wriniad ac alldafliad<ref name="Wake1992">{{cite book\|url=https://books.google.com/books?id=VKlWjdOkiMwC&pg=PA583&dq=placental+mammal+urethra&hl=en&sa=X&ei=DP2HUfH0Icnr0QHs3oHQCg&ved=0CDEQ6AEwAA#v=snippet&q=urethra&f=false\|title=Hyman's Comparative Vertebrate Anatomy\|author=Marvalee H. Wake\|date=15 September 1992\|publisher=University of Chicago Press\|isbn=978-0-226-87013-7\|pages=583–\|accessdate=6 May 2013}}</ref> Mae'r sffincter wreiddiol allanol yn gyhyr rhwymedig sy'n caniatáu rheolaeth wirfoddol dros wriniaeth. Dim ond yn y gwryw y mae cyhyr sffincter wrethral mewnol ychwanegol. Llinell 9: === Benyw === [[Delwedd:Sexual_organs_-_female_(no_description).svg\|bawd\|Wrethra yw rhif 2, melyn tywyll]] Yn y fenyw, mae'r wrethra tua 1.9 modfedd (4.8  cm) i 2 modfedd (5.1  cm) o hyd ac yn gadael y corff rhwng y clitoris a'r fagina, sy'n ymestyn o'r orifedd wrethral mewnol i'r un allanol. Mae'r meatws wedi ei leoli islaw'r clitoris. Saif y tu ôl i'r symffysis pubis, wedi'i ymgorffori yn wal flaen y fagina, ac mae ei gyfeiriad yn letraws i lawr ac ymlaen; mae ychydig yn grwm gyda'r ceurgrymedd tuag at ymlaen. Llieinir y 2/3 procismol gan gelloedd epitheliwm trosiannol tra y llieinir y 1/3 agosol gan gelloedd epitheliwm corsiog haenedig.<ref>Manual of Obstetrics. (3rd ed.). Elsevier. pp. 1-16. {{ISBN\|9788131225561}}.</ref> Mae'r wrethra yn cynnwys tair cot: cyhyrog, sythu, a mwcws, gyda'r haen gyhyrol yn barhad o'r un y bledren. Rhwng ffasgia uwchraddol ac israddol y diaffrag wrogenital, mae'r wrethra benywaidd wedi'i amgylchynu gan y sffincter wrethral. Mae nerfiad pudendal yn cyflenwi anadlu Somatig (ymwybodol) o'r sffincter wreiddiol allanol. === Gwryw === Yn y gwryw, mae'r wrethra oddeutu 8 modfedd (20  cm) o hyd ac yn agor ar ddiwedd y meatws wrethral allanol.<ref name="Moore">{{cite book\|title=Clinically oriented anatomy : student CD-ROM [CD-ROM].\|last1=Moore\|first1=Keith\|date=2006\|publisher=Lippincott Williams & Wilkins\|isbn=978-0-781-73639-8\|edition=5th\|location=Philadelphia}}</ref> Mae'r wrethra yn darparu allanfa ar gyfer wrin yn ogystal â semen yn ystod alldafliad. Rhennir yr wrethra yn bedair rhan mewn dynion, wedi eu henwi ar ôl y lleoliad: Llinell 23: \|- \| Wrethra cyn-prostatig \|Dyma ran ryngymurol yr wrethra ac mae'n amrywio rhwng 0.5 a 1.5  cm o hyd yn dibynnu ar lawnder y bledren. \| Trosiannol \|- Llinell 31: \|- \| Wrethra bilenog \|Cyfran fechan (1 neu 2  cm) sy'n pasio drwy'r sffincter wrethral allanol. Dyma'r rhan culaf o'r wrethra. Mae wedi ei leoli yn y darn perineal dwfn. Mae'r chwarennau bulbourethral (chwarren Cowper) i'w gweld yng nghefn yr ardal hon ond yn agor yn yr wrethra sbwngaidd. \| Colofn pseudostratig \|- \| urethra sbyng (neu urethra penil) \|Mae'n rhedeg ar draws hyd y pidyn ar ei wyneb fentroll (islaw). Mae tua ~~15-16~~ 15–16 cm o hyd, ac yn teithio trwy'r sbwngwswm corpws. Mae'r dwythellau o'r chwarren wrethral (chwarren Littre) yn mynd i mewn yma. Mae agoriadau'r chwarennau bulbourethral hefyd i'w gweld yma. Bydd rhai gwerslyfrau yn isrannu'r wrethra sbyng yn ddwy ran, yr wrethra bwlbws a phenglog. Mae'r lumen wrethral yn rhedeg yn gyfochrog â'r pidyn, heblaw ar y pwynt culaf, y meatws wrethral allanol, lle mae'n fertigol. Mae hyn yn cynhyrchu llif troellog o wrin sy'n glanhau'r meatws wrethral allanol. Mae diffyg mecanwaith cyfatebol yn yr wrethra benywaidd yn esbonio yn rhannol pam mae heintiau'r llwybr wrinol yn digwydd yn llawer amlach mewn menywod. \| Colofnwd pseudostratig - yn agos, Stratified squamous - yn bell \|} Mae data annigonol ar gyfer hyd nodweddiadol yr wrethra gwrywaidd; Fodd bynnag, dangosodd astudiaeth o 109 o ddynion hyd gyfartalog o 22.3  cm (SD = 2.4  cm), yn amrywio o 15  cm i 29  cm. === Histoleg === Llinell 49: == Ffisioleg == Yr wrethra yw'r bibell y mae'r wrin yn teithio drwyddo ar ôl gadael y bledren. Yn ystod yr wrin, mae'r cyhyrau llyfn sy'n llieinio'r wrethra yn ymlacio ar y cyd â chontract y bledren i ganiatau i'r wrin lifo allan. Yn dilyn hyn, mae'r wrethra yn ailsefydlu tôn y cyhyrau trwy gontractio haen llyfn y cyhyrau, ac mae'r bledren yn ymlacio unwaith eto. Mae celloedd llyfn cyhyrau'r wrethra wedi'u clymu'n fecanyddol i'w gilydd er mwyn cydlynu grym mecanyddol a signalau trydanol yn drefnus ac unedig. === Ffisioleg rhywiol === Llinell 60: * Yn berthnasol i'r wretritis mae'r syndrom wrethral * Gall taith cerrig yr arennau drwy'r wrethra fod yn boenus, a gall arwain at gulfannau wrethral. * Niweidiau i'r wrethra (e.e., o doriad pelvis<ref name="Stein2015">{{cite journal\|title=An update on urotrauma\|date=July 2015\|journal=Current Opinion in Urology\|issue=4\|doi=10.1097/MOU.0000000000000184\|volume=25\|pages=323–30\|pmid=26049876\|vauthors=Stein DM, Santucci RA}}</ref>)~~<br>~~ * Cancr yr wrethra~~<br>~~ * Mae cyrff tramor yn yr wrethra yn anghyffredin, ond cafwyd adroddiadau achos meddygol o anafiadau hunangynhwysol, o ganlyniad i fewnosod cyrff tramor i'r wrethra megis gwifren trydanol. === Ymchwiliadau === Gan fod yr wrethra yn lwybr agored gyda lumen, gall ymchwiliadau i'r llwybr gen-ddechreuol gynnwys yr wrethra. Gall endosgopi y bledren gael ei gynnal gan yr wrethra, a elwir yn cystoscopi. * Cytoleg wrin~~<br>~~ === Cathetreiddio === Llinell 72: == Gweler hefyd == * [[Wrethra perineal]]~~<br>~~ * Iechyd vwlvofaginal * [[Sbwng wrethral]]~~<br>~~ * [[Ysgogiad rhywiol]]: Synau Wrethral a Chyfathrach Wrethral * [[Urethrotomi]] Llinell 81: == Cyfeirnodau == {{Reflist}} [[Categori:System iwrein]]

Wrethra: Gwahaniaeth rhwng fersiynau