|
==Etifeddiaeth==
Roedd Brychan yn dad i bedwar ar hugain o ferched a tua 11 o feibion yn ôl y Cognatio de Brychan a ysgrifennwyd yn y 10fed canrifganrif <ref name=":0" />ond mae wedi seilio ar dogfennau hynhŷn sydd ymhellach ar goll <ref name=":0">Jones, TT, 1977, The daughters of Brychan, Brycheiniog Cyf.XVII</ref>.Yn yMae'r 'Cognatio' enwiryn enwi ei ferched fel a ganlyn: Arianwen, Rhiangar, Gwladys, Gwawr, Gwrgon, Nefydd, Lleian, Marchell, Meleri, Nefyn, Tutglid, Belyau, Ceinwen, Cynheiddon, Ceindrych, Clydai, Dwynwen, Eiluned, Goleudydd, Gwen, Ilud, Tybie, Tudful, a Tangwystl. Daeth Tyfai'ry rhan fwyaf ohonyn nhw i fyny i fodohonynt yn seintiau gan sefydlu llannau yn ne a ddwyraindwyrain Cymru yn bennaf. Cyfeirir at deulu ("llwyth") Brychan yn y [[Trioedd Ynys Prydain|Trioedd]] fel un o "dri llwyth seintiau Cymru" (ynghyd â theuluoedd Caw neu Coel a [[Cunedda|Chunedda]].)
Enwir nifer o eglwysi, yn y de a'r canolbarth yn bennaf, ar ôl Brychan a'i ddisgynyddion; Bu Brycheiniog yn pwysigbwysig yn datblygiadnatblygiad Cristnogaeth CeltaiddGeltaidd <ref name=":1">Davies J, 1990 Hanes Cymru, Penguin</ref>. Disgrifiodd John Davies de-dwyrain Cymru fel "meithrinfa'r Eglwys Geltaidd a chroth gweithgarwch a adfywiodd Ewrop." <ref name=":1" />
Ffurfwyd Brycheiniog fel cyngrhair rhwng rhai o feibion Brychan ar ôl ei farwolaeth er mwyn amddiffyn eu hunanhunain rhag llwythau eraill.<ref name=":0" />
==Gweler hefyd==
|
