Gorllewin Cymru: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
manion |
ehangu |
||
Llinell 2:
:''Mae De-orllewin Cymru yn ailgyfeirio i'r erthygl hon.''
Un o [[Rhanbarthau Cymru|rhanbarthau]] answyddogol [[Cymru]]
==Diffinio'r rhanbarth==
Yn hanesyddol, mae Gorllewin Cymru yn cyfateb yn fras i diriogaeth [[Teyrnas Deheubarth]] neu'r hen sir [[Dyfed]], ond heb [[Ceredigion]]. Heddiw, mae'n cynnwys [[Siroedd a Dinasoedd Cymru|siroedd]] [[Sir Benfro|Penfro]], [[Sir Gaerfyrddin|Caerfyrddin]] ac [[Abertawe (sir)|Abertawe]].
Ond mae "Gorllewin Cymru" yn rhanbarth anelwig iawn mewn gwirionedd gyda'i diffiniad yn amrywio. Gellid ei gymryd yn llythrennol i olygu'r cyfan o orllewin Cymru, o
==Unedau gweinyddol, hen a newydd==
===Siroedd presennol===
Creuwyd y siroedd presennol fel awdurdodau unedol yn 1996.
*[[Abertawe (sir)|Sir Abertawe]]
*[[Sir Benfro]]
*[[Sir Gaerfyrddin]]
===Siroedd cadwedig===
Dyma'r siroedd a greuwyd yn 1974. Ers 1996 maent yn 'siroedd cadwedig' yn unig.
*[[Dyfed]] (heb Geredigion)
*[[Morgannwg]] (crëwyd sir Abertawe o ran orllewinol y sir)
===Siroedd cyn 1974===
Creuwyd y siroedd hyn dan y drefn Seisnig rhwng 1284 a 1536. Cawsont eu dileu neu eu hail-lunio yn 1974.
*[[Sir Benfro]] (yn cyfateb, gyda mân newidiadau, i'r sir bresennol o'r un enw)
*[[Sir Gaerfyrddin]] (yn cyfateb, gyda mân newidiadau, i'r sir bresennol o'r un enw)
*[[Sir Forgannwg]] (rhan orllewinol yr hen sir yn unig, er bod tuedd i gynnwys Sir Forgannwg gyfan yn 'Ne Cymru' yn hytrach na'r Gorllewin)
==Gweler hefyd==
*[[Daearyddiaeth Cymru]]
*[[Rhanbarthau Cymru]]
{{Rhanbarthau Cymru}}
|