Tiwmor

Twf annaturiol o feinwe yw tiwmor. Mae'r twf annormal hwn (neoplasia) fel arfer (ond nid bob amser) yn ffurfio'n grynswth, a chyfeirir at y crynswth hwnnw fel tiwmor.

Mae ICD-10 yn dosbarthu neoplasmau i bedwar prif grŵp: neoplasmau diniwed, neoplasmau presennol, neoplasmau enbyd, a neoplasmau ansicr neu anhysbys eu hymddygiad. Gelwir neoplasmau enbyd hefyd yn ganser, a'r cyflyrau hynny yw ffocws pennaf y maes oncoleg.

Cyn y twf annaturiol hwn o feinwe, fel neoplasia, mae celloedd fel arfer yn dilyn cwrs tyfiant unigryw, fel metaplasia neu dysplasia. Fodd bynnag, nid yw metaplasia neu ddysplasia bob amser yn datblygu i ffurfio neoplasia. Hana’r gair o'r Hen Roeg νέος - neo "newydd" a πλάσμα - plasma "ffurfiant, creadigaeth".