Steroid: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
ElenHaf (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
Dafyddt (sgwrs | cyfraniadau) BDim crynodeb golygu |
||
Llinell 1:
[[Delwedd:Trimethyl_steroid-nomenclature.svg|alt=Complex chemical diagram|de|bawd|System cylchoedd steroid: Dangosir system cylchoedd rhiant steroid ABCD (fframwaith hydrocarbon) gyda llythrennu (cylchoedd) a rhifo (atomau) wedi eu cymeradwyo gan IUPAC.:1785f]]
Cyfansoddyn organig yw '''steroid''' ac mae iddo bedwar cylch sydd wedi eu trefnu mewn cyfluniad moleciwlaidd penodol. Ymhlith yr enghreifftiau amlwg y mae colesterol lipid dietegol, yr hormonau rhyw estradiol a thestosteron:10-19 a'r cyffur gwrthlidiol decsamethason.<ref name = "Lednicer_2011">{{cite book | vauthors = Lednicer D | title = Steroid Chemistry at a Glance | year = 2011 | publisher = Wiley | location = Hoboken | isbn = 978-0-470-66084-3 }}</ref><ref name="pmid16236742">{{cite journal | vauthors = Rhen T, Cidlowski JA | title = Antiinflammatory action of glucocorticoids--new mechanisms for old drugs | journal = The New England Journal of Medicine | volume = 353 | issue = 16 | pages = 1711–23 | date = Oct 2005 | pmid = 16236742 | doi = 10.1056/NEJMra050541 | url = https://pedclerk.uchicago.edu/sites/pedclerk.uchicago.edu/files/uploads/Addison'sGCTx.NEJM_.2005.pdf }}</ref> Ceir dwy brif swyddogaeth fiolegol i steroidau: mae rhai steroidau (megis [[Cholesterol|colesterol]]) yn chwarae rhan allweddol mewn cellbilennau ac yn newid hylifedd pilenni, gweithreda llawer o steroidau hefyd fel moleciwlau signalau sy'n actifadu derbynyddion hormonau steroid.
Y mae strwythur craidd steroid yn cynnwys dau ar bymtheg o [[Atom|atomau]] carbon sydd wedi'u bondio mewn pedwar cylch "ymdoddedig": tri chylch yn cynnwys chwe aelod seiclohecsan (cylchoedd A, B a C yn y darlun) ac un cylch o bum aelod cyclopentane (cylch D). Mae steroidau'n amrywio yn ôl grŵp swyddogaethol, nodwedd sydd ynghlwm a'r strwythur craidd uchod, ynghyd a chyflwr ocsidiad y cylchoedd. Math o steroid yw sterolau, ac maent yn cynnwys [[hydrocsyl]] yn safle tri'r darlun a deillia eu sgerbwd o cholestane.:1785f <ref name = "IUPAC_steroids">{{cite journal | journal = [[Pure and Applied Chemistry|Pure Appl. Chem.]] | volume = 61 | issue = 10 | pages = 1783–1822 | year = 1989 | title = Nomenclature of steroids, recommendations 1989 | vauthors = Moss GP, ((the Working Party of the IUPAC-IUB Joint Commission on Biochemical Nomenclature)) |pmid = | doi = 10.1351/pac198961101783 | url=http://iupac.org/publications/pac/pdf/1989/pdf/6110x1783.pdf }} ''Also available with the same authors at'' {{cite journal | vauthors = Carlson P, Bull JR, Engel K, Fried J, Kircher HW, Loaning KL, Moss GP, Popják G, Uskokovic MR | author-link3 = Josef Fried | title = IUPAC-IUB Joint Commission on Biochemical Nomenclature (JCBN). The nomenclature of steroids. Recommendations 1989 | journal = European Journal of Biochemistry / FEBS | volume = 186 | issue = 3 | pages = 429–58 | date = Dec 1989 | pmid = 2606099 | doi = 10.1111/j.1432-1033.1989.tb15228.x | url = http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1432-1033.1989.tb15228.x/epdf }}; ''Also available online at'' {{cite web |url= http://www.chem.qmul.ac.uk/iupac/steroid/3S01.html |title= The Nomenclature of Steroids |publisher= Queen Mary University of London|location= London, GBR|page= 3S–1.4|pages= |access-date= 10 May 2014}}</ref> Gallant hefyd amrywio'n sylweddol wedi newidiadau i strwythur y cylch (er enghraifft, holltau yn y cylchoedd sy'n cynhyrchu secosteroidau, fel fitamin D3).
Llinell 7:
== Cyfeiriadau ==
{{cyfeiriadau}}
{{Cite journal|title=The nuclear pregnane X receptor: a key regulator of xenobiotic metabolism|date=Oct 2002|journal=Endocrine Reviews|issue=5|doi=10.1210/er.2001-0038|volume=23|pages=687–702|pmid=12372848}}
[[Categori:Prosiect Wici-Iechyd]]
| |||