Dydd Calan: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B →Tarddiad y gair "Calan": clean up |
Slorp777 (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
||
Llinell 3:
'''Dydd Calan''' yw'r enw ar gyfer diwrnod cyntaf y flwyddyn, sef [[1 Ionawr]]. Gall y gair "calan" hefyd gyfeirio at ddydd cyntaf mis. Arferid credu nifer o goelion a oedd yn berthnasol i'r diwrnod cyntaf o'r flwyddyn e.e. arwyddocâd y person cyntaf i ddod dros trothwy'r drws. Ym [[Penfro|Mhenfro]] aethpwyd â dŵr o gwmpas y tai i'w ddiferyd dros y trigolion i sicrhau hapusrwydd am weddill y flwyddyn. Roedd [[hel calennig]] yn arferiad drwy Gymru benbaladr. Mewn ardaloedd eraill yr arferiad oedd i ddyn penddu ymweld â'r tŷ efo darn o lo; deuai hyn â lwc dda i'r trigolion.
Yn [[1752]] newidiwyd y dyddiad i'r un presennol; cyn hynny diwrnod cynta'r flwyddyn oedd [[13 Ionawr]]<ref>[http://news.bbc.co.uk/welsh/hi/newsid_8450000/newsid_8454600/8454639.stm Gwefan y BBC]; Dathlu'r Hen Galan er gwaetha'r tywydd; adalwyd 05/101/2013</ref>. Mae rhai ardaloedd yn dal i ddathlu'r [[Hen Galan]] e.e. [[Cwm Gwaun]] a [[Llandysul]] ar sail yr hen galendr Iwlaidd gafodd ei ddisodli ym [[1752]] gan galendr Gregori.<ref>[http://news.bbc.co.uk/welsh/hi/newsid_6260000/newsid_6262900/6262993.stm Gwefan y BBC]; Dathlu'r Hen Galan o hyd ; adalwyd 05/01/2013</ref>
==Penillion==
Dyma rai penillion sy’n cael eu canu ar [[13 Ionawr]]:
:Mae dydd Calan wedi gwawrio
| |||