William Rees (Gwilym Hiraethog): Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B categoriau
Dim crynodeb golygu
Llinell 1:
Ganwyd '''Williams Rees''' ([[8 Tachwedd]], [[1802]]- 8 Tachwedd, [[1883]]), neu ''''Gwilym Hiraethog'''' fel y'i adnabyddir, yn Chwibren Isaf, fferm wrth droed Mynydd Hiraethog ym Mhlwyf [[Llansannan]]. Er bod ei fam yn dod o dras uchel roedd ei deulu yn dlawd ac erbyn iddo briodi yn 22 mlwydd oed roedd yn was fferm. Dyna fu ei alwedigaeth tan iddo gael ei alw i weinidogaethu gyda'r [[Annibynwyr]] ym Mostyn yn 1831. Fe ymddeolodd o'r weinidogaeth yn 1875 a byw hyd at ei farwolaeth yng Nghaer.
 
 
Er iddo gael ei fagu gyda'r Trefnyddion Calfinaidd fe ymunodd â'r Annibynwyr wedi iddynt gychwyn achos yn Llansannan yn 1828. Fe'i alwyd i Lôn Swan, [[Dinbych]] yn 1837, yna ymlaen i'r Tabernacl, [[Lerpwl]] (1843) yna i Salem yn yr un dref (1853) a diweddu ei yrfa fel gweinidog yn Grove Street, Lerpwl wedi iddo symud yno yn 1867.
 
 
Gwnaeth enw i'w hun fel pregethwr poblogaidd ac ynghyd â'i ddawn fel llenor, golygydd, gwleidydd a darlithydd fe'i enwyd gan [[Gwynfor Evans]] fel ''"...ffigur amlycaf trydydd chwarter y ganrif ddiwethaf [1800au] pan oedd pregethwyr yn arwyr Cymru."'' Dywedir mae cyfraniad mwyaf Hiraethog i Gymru oedd sefydlu'r 'Amserau' yn 1843. Yr Amserau oedd y newyddiadur Cymraeg cyntaf i lwyddo. Roedd Hiraethog ymysg cwmni da o Anghydffurfwyr radical, pobl megis S.R. Llanbrynmair, [[David Rees]] [[Llanelli]] a [[Ieuan Gwynedd]] – dywedir mai Hiraethog oedd y pennaf yn eu plith. Mynnai Hiraethog a'i gwmni o Annibynwyr radical daro'n erbyn y traddodiad pietistaidd a gadwai Gristnogion allan o'r byd politicaidd.
 
 
Roedd Hiraethog yn fardd ac emynydd o fri. Dywedodd [[Pennar Davies]] mai ef oedd awdur emyn mwyaf yr iaith Gymraeg:
Llinell 27 ⟶ 24:
: A chyfiawnder pur a heddwch
: Yn cusanu euog fyd.
 
 
Dywed Gwynfor Evans, er nad oedd annibyniaeth i Gymru yn rhan o'i weledigaeth, y gwelwyd ''"...cenedlaetholdeb gwleidyddol yn dechrau egnïo ynddo".''
 
'''=== Ffynonellau''' ===
 
'''Ffynonellau'''
* Gwynfor Evans, 'Seiri Cenedl' (Gomer:Llandysul, 1986), 205.
* R. T. Jenkins, 'Y Bywgraffiadur Cymreig hyd 1940' (William Lewis:Caerdydd, ail argraffiad 1954), 782
Llinell 41 ⟶ 36:
[[Category:Marwolaethau 1883]]
[[Category:Nofelwyr]]
 
[[af:Christendom]]
[[an:Cristianismo]]
[[ar:مسيحية]]
[[be:Хрысьціянства]]
[[bg:Християнство]]
[[ca:Cristianisme]]
[[cs:Křesťanství]]
[[da:Kristendom]]
[[de:Christentum]]
[[el:Χριστιανισμός]]
[[en:Christianity]]
[[eo:Kristanismo]]
[[es:Cristianismo]]
[[et:Kristlus]]
[[eu:Kristautasun]]
[[fi:Kristinusko]]
[[fo:Kristindómur]]
[[fr:Christianisme]]
[[fur:Cristianesim]]
[[ga:Críostaíocht]]
[[gl:Cristianismo]]
[[he:נצרות]]
[[hr:Kršćanstvo]]
[[hu:Kereszténység]]
[[ia:Christianismo]]
[[id:Kristen]]
[[io:Kristanismo]]
[[is:Kristni]]
[[it:Cristianesimo]]
[[ja:キリスト教]]
[[jbo:xi'ojda]]
[[jv:Kristen]]
[[ka:ქრისტიანობა]]
[[ko:기독교]]
[[kw:Kristoneth]]
[[la:Religio Christiana]]
[[lb:Chrëschtentum]]
[[li:Christendom]]
[[ln:Boklísto]]
[[lt:Krikščionybė]]
[[lv:Kristietība]]
[[ms:Kristian]]
[[nds:Christendom]]
[[nl:Christendom]]
[[nn:Kristendommen]]
[[no:Kristendom]]
[[os:Чырыстон дин]]
[[pl:Chrześcijaństwo]]
[[pt:Cristianismo]]
[[ro:Creştinism]]
[[ru:Христианство]]
[[scn:Cristianesimu]]
[[simple:Christianity]]
[[sk:Kresťanstvo]]
[[sl:Krščanstvo]]
[[sr:Хришћанство]]
[[sv:Kristendom]]
[[sw:Ukristo]]
[[th:คริสต์ศาสนา]]
[[tl:Kristyanismo]]
[[tr:Hristiyan]]
[[tt:Xristianlıq]]
[[uk:Християнство]]
[[vi:Kitô giáo]]
[[wa:Crustinnisse]]
[[zh:基督教]]
[[zh-min-nan:Ki-tok-kàu]]