William Rees (Gwilym Hiraethog): Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Deb (sgwrs | cyfraniadau) B categoriau |
Paul-L (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
||
Llinell 1:
Ganwyd '''Williams Rees''' ([[8 Tachwedd]]
Er iddo gael ei fagu gyda'r Trefnyddion Calfinaidd fe ymunodd â'r Annibynwyr wedi iddynt gychwyn achos yn Llansannan yn 1828. Fe'i alwyd i Lôn Swan, [[Dinbych]] yn 1837, yna ymlaen i'r Tabernacl, [[Lerpwl]] (1843) yna i Salem yn yr un dref (1853) a diweddu ei yrfa fel gweinidog yn Grove Street, Lerpwl wedi iddo symud yno yn 1867.
Gwnaeth enw i'w hun fel pregethwr poblogaidd ac ynghyd â'i ddawn fel llenor, golygydd, gwleidydd a darlithydd fe'i enwyd gan [[Gwynfor Evans]] fel ''"...ffigur amlycaf trydydd chwarter y ganrif ddiwethaf [1800au] pan oedd pregethwyr yn arwyr Cymru."'' Dywedir mae cyfraniad mwyaf Hiraethog i Gymru oedd sefydlu'r 'Amserau' yn 1843. Yr Amserau oedd y newyddiadur Cymraeg cyntaf i lwyddo. Roedd Hiraethog ymysg cwmni da o Anghydffurfwyr radical, pobl megis S.R. Llanbrynmair, [[David Rees]] [[Llanelli]] a [[Ieuan Gwynedd]] – dywedir mai Hiraethog oedd y pennaf yn eu plith. Mynnai Hiraethog a'i gwmni o Annibynwyr radical daro'n erbyn y traddodiad pietistaidd a gadwai Gristnogion allan o'r byd politicaidd.
Roedd Hiraethog yn fardd ac emynydd o fri. Dywedodd [[Pennar Davies]] mai ef oedd awdur emyn mwyaf yr iaith Gymraeg:
Llinell 27 ⟶ 24:
: A chyfiawnder pur a heddwch
: Yn cusanu euog fyd.
Dywed Gwynfor Evans, er nad oedd annibyniaeth i Gymru yn rhan o'i weledigaeth, y gwelwyd ''"...cenedlaetholdeb gwleidyddol yn dechrau egnïo ynddo".''
▲'''Ffynonellau'''
* Gwynfor Evans, 'Seiri Cenedl' (Gomer:Llandysul, 1986), 205.
* R. T. Jenkins, 'Y Bywgraffiadur Cymreig hyd 1940' (William Lewis:Caerdydd, ail argraffiad 1954), 782
Llinell 41 ⟶ 36:
[[Category:Marwolaethau 1883]]
[[Category:Nofelwyr]]
|