Elen Egryn: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Sian EJ (sgwrs | cyfraniadau)
Gwybodlen using AWB
Sian EJ (sgwrs | cyfraniadau)
→‎Bywgraffiad: dileu dolen i saesneg!!!
Llinell 5:
Roedd Elen Egryn yn ferch i Ellis Humphrey Evans, ysgolfeistr pentref, a'i wraig. Cafodd ei magu yng ngorllewin Cymru, ym mhentref bach [[Llanegryn]], ac yna yn [[sir Feirionnydd]], lle dysgodd i ysgrifennu barddoniaeth yn blentyn.<ref name="Stephens1998">{{Cite book|last=Stephens|first=Meic|title=The new companion to the literature of Wales|url=http://books.google.com/books?id=WoMYAAAAIAAJ|year=1998|publisher=University of Wales Press|isbn=978-0-7083-1383-1|page=229}}</ref> Symudodd i [[Lerpwl]] yn 1840, ond yn fuan dychwelodd i [[Machynlleth|Fachynlleth]] nid nepell o'i thref enedigol. Yno yn 1850 creodd y casgliad ''Telyn Egryn'', gan ddod y ferch gyntaf erioed i gyhoeddi llyfr seciwlar yn y Gymraeg. Er na dderbyniodd yr un faint o sylw a beirdd gwrywaidd y dydd, mae ei gwaith yn cael ei ystyried i fod yn garreg filltir yn hanes llên menywod yng Nghymru.<ref>{{Cite web|url=http://www2.lingue.unibo.it/acume/acumedvd/zone/research/essays/links_gramich.htm|title=Orality and Morality: Early Welsh Women’s Poetry|author=Gramich, Katie|publisher=Acume: Oral and Written History|accessdate=1 April 2016|language=}}</ref> Mae'n cyflwyno ystod eang o gerddi sy'n cwmpasu profedigaeth, cyfeillgarwch, alltud ac iselder, ac yn bwrpasol wedi creu argraff o'r safonau moesol uchel oedd yn cael eu mwynhau gan ferched Cymru.<ref>{{Cite web|url=http://www.honno.co.uk/dangos.php?ISBN=9781870206303|title=''Telyn Egryn''|publisher=Honno|accessdate=1 Ebrill 2016|language=}}</ref> Mae ei barddoniaeth yn nes at waith beirdd o'r 18g na beirdd o oes Fictoria a'i dilynodd hi am ei bod yn defnyddio iaith oedd wedi ei wreiddio yn y cyfnod cyn- canoloesol.<ref name="Aaron2010">{{Cite book|last=Aaron|first=Jane|title=Nineteenth-Century Women's Writing in Wales: Nation, Gender and Identity|url=http://books.google.com/books?id=h0iuBwAAQBAJ&pg=PA94|year=2010|publisher=University of Wales Press|isbn=978-0-7083-2287-1|pages=94–}}</ref>
 
Hefyd yn 1850, mewn ymateb i gyhoeddiad y [[Brad y Llyfrau Gleision|Llyfrau Gleision]] oedd yn beirniadu moesau rhydd ac ymddygiad merched Cymru, cyhoeddodd [[Evan Jones (Ieuan Gwynedd)|Evan Jones]] (1820-1852)  ''[[:en:Y Gymraes|Y Gymraes]]'' a aeth ati i amddiffyn egwyddorion uwch menywod Cymru. Cyfrannodd Elen Egryn gyflwyniad barddol i'r rhifyn cyntaf, lle galwodd i ferched i godi "''goruwch gwarth a dirmyg cas''".<ref name="Aaron2010"/>
 
== Gwaith ==