BSE: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B robot yn ychwanegu: fa:جنون گاوی, ro:Encefalopatia spongiformă bovină |
B dolen |
||
Llinell 1:
{{cyngor meddygol}}
Clefyd marwol [[buwch|gwartheg]] yw '''BSE''' ('''BovPrPsc''': '''Enseffalopathi Sbyngffurf Buchol''', '''Ymenyddglwyf Sbungfurff Gwartheg''' neu '''Clefyd Gwartheg Gwallgof'''). Achosir gan [[Prion (afiechyd)|prion]]au, sef ddarnau o [[probein|brotein]] afiach sydd yn effiethio ar [[ymenydd]] y fuwch. Dinistrir yr ymenydd gan ei wneud fel sbwng gyda llawer o dyllau ynddo. Mae clefyd tebyg ar anifeiliaid eraill, hefyd -- er enghraifft clefyd tebyg iawn ar [[cath]]od, [[clefyd y crafu]] (ShPrPsc) ar [[dafad|defaid]] a [[gafr|geifr]] ac [[afiechyd Creutzfeld-Jacob]] (CJD) a ''[[Kuru]]'' ar bobl.
Achoswyd yr epidemig presennol gan bwyt sydd yn cynnwys y protein asiant. Ers y [[1970au]] diheintiwyd pryd cig ac asgyrn a porthiwyd i gwartheg ddim yn ddigon dda. Fel arfer mae'r afiechyd yn dechrau ar buwch sydd yn 4-5 blwydden oed. Mae prawf ar gyfer BSE heddiw, ond mae'n rhaid lladd y buwch er mwyn gwneud hynny. Achos does dim ffordd gwella'r afiechyd hon ac achos pryderon ar gyfer trosglwyddiad i fuchod eraill mae rhaid lladd a llosgi cyrff y gwartheg gan yr afiechyd arnynt. Fel arfer, ceir yr holl gyr ei lladd a'i llosgi.
| |||