Caer Dathyl: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
B robot yn ychwanegu: en:Caer Dathyl |
manion, ehangu fymryn |
||
Llinell 1:
[[Bryngaer]] anhysbys y cyfeirir ati yn chwedl ''[[Math fab Mathonwy]]'', sef [[Pedair Cainc y Mabinogi|bedwaredd gainc y Mabinogi]], yw '''Caer Dathyl''' (
[[Delwedd:Pen-y-gaer(Conwy).JPG|200px|bawd|[[Pen-y-gaer]], Dyffryn Conwy.]]
[[Delwedd:Pen-y-gaer(Conwy).JPG|200px|bawd|[[Pen-y-gaer]]]]Awgrymodd [[John Rhŷs]] ac eraill mai [[Pen-y-Gaer]] ger [[Llanbedr-y-Cennin]], [[Dyffryn Conwy]], a olygir, ond mae'n rhy bell i'r dwyrain. Yn y chwedl mae [[Gwydion]] yn dwyn moch [[Pryderi]] i [[Mochdre (Conwy)|Fochdre]], [[cantref]] [[Rhos]]. Yna mae'n croesi [[Afon Conwy]] i gantref [[Arllechwedd]] ac yn codi creu i'r moch yng [[Creuwryon|Nghreuwryon]] (safle ger [[Tregarth]], ar ochr orllewinol [[Dyffryn Ogwen]]). Oddi yno mae'n mynd yn ei flaen i [[Pennardd|Bennardd]] yn Arfon ac yna i Gaer Dathyl ei hun.▼
▲
Mae [[Ifor Williams]] yn cynnig sawl caer bosibl ond yn cyfaddef nad oes modd profi dilysrwydd unrhyw un ohonynt fel safle Caer Dathyl. Rhaid ei bod rhywle yng ngogledd Arfon, rhwng [[Llanddeiniolen]] a'r [[Yr Eifl|Eifl]]. Byddai [[Tre'r Ceiri]] yn ddewis deniadol, a dyna sy'n denu bryd Ifor Williams a [[William John Gruffydd|W. J. Gruffydd]], ond mae hi'n rhy bell i'r gorllewin.▼
▲Mae [[Ifor Williams]] yn cynnig sawl caer bosibl ond yn cyfaddef nad oes modd profi dilysrwydd unrhyw un ohonynt fel safle Caer Dathyl. Rhaid ei bod rhywle yng ngogledd Arfon, rhwng [[Llanddeiniolen]] a'r [[Yr Eifl|Eifl]]. Byddai [[Tre'r Ceiri]] yn ddewis deniadol, a dyna sy'n denu bryd Ifor Williams a [[William John Gruffydd|W. J. Gruffydd]], ond mae hi'n rhy bell i'r gorllewin ac yn gorwedd yng hen gantref [[Llŷn]] yn hytrach nag Arfon.
Yn ei ymgais i ennill enw i [[Lleu Llaw Gyffes|Leu Llaw Gyffes]], mae Gwydion a'r llanc yn cerdded o Gaer Dathyl i gyfeiriad [[Abermenai]] ar [[Afon Menai]] i gyrraedd [[Caer Arianrhod]].
Llinell 9 ⟶ 11:
Mae'r enw Caer Dathyl yn awgrymu cysylltiad Gwyddelig. Treigliad yw 'Dathyl' o'r enw personol [[Gwyddeleg]] 'Tathyl' neu 'Tathal'/'Tuathal' ('Tudwal' yw'r ffurf gyfatebol yn y Gymraeg).
==
O Gaer Dathyl ffuglennol mae Uchel Frenin Prydain yn rheoli yn y gyfres ffuglen ffantasi boblogaidd ''[[Chronicles of Prydain]]'' gan [[Lloyd Alexander]].
*W. J. Gruffydd, ''Math vab Mathonwy'' (Caerdydd, 1928)▼
*Ifor Williams (gol.), ''Pedair Cainc y Mabinogi'' (Caerdydd, 1930)▼
==Ffynonellau==
▲* W. J. Gruffydd, ''Math vab Mathonwy'' (Caerdydd, 1928)
[[Categori:Pedair Cainc y Mabinogi]]▼
[[Categori:Mytholeg Gymreig]]▼
[[Categori:Bryngaerau Cymru]]
[[Categori:Hanes traddodiadol Cymru]]
▲[[Categori:Mytholeg Gymreig]]
▲[[Categori:Pedair Cainc y Mabinogi]]
[[en:Caer Dathyl]]
| |||