Oes yr Haearn yng Nghymru: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

 

Un o'r darganfyddiadau pwysicaf o'r cyfnod oedd casgliad mawr o eitemau oedd wedi eu hoffrymu i'r duwiau yn [[Llyn Cerrig Bach]] ar [[Ynys Môn]]. Cafwyd hyd i'r rhain yn [[1943]] wrth baratoi tir ar gyfer adeiladu maes awyr newydd. Roedd y darganfyddiadau yn cynnwys arfau, tariannau, cerbydau a'u hoffer atodol, cadwyni ar gyfer caethweision ac eraill. Roedd llawer wedi eu torri neu eu plygu yn fwriadol. Ystyrir y rhain yn un o'r darganfyddiadau pwysicaf ym Mhrydain o waith metel [[Diwylliant La Tène]]. Mae crochenwaith, ar y llaw arall, yn brin yng Nghymru yn y cyfnod hwn, a'r rhan fwyaf ohono wedi ei fewnforio.

 

Yn draddodiadol, cysylltir diwylliant La Tène a'r [[Y Celtiaid|Celtiaid]], a'r farn gyffredinol hyd yn ddiweddar oedd fod ymddangosiad y diwylliant yma yn dangos mewnlifiad mawr o bobl newydd oedd yn siarad iaith Geltaidd, ac a ddisodlodd y boblogaeth oedd yno ynghynt. Y farn gyffredinol erbyn hyn yw na ddigwyddodd hyn ar raddfa fawr, ac mai'r diwylliant a newidiodd yn hytrach na'r bobl.

*[[Llyn Cerrig Bach]] ar [[Ynys Môn]]: eitemau a godwyd o'r llyn yn 1943

*[[Llyn Fawr]] ym mhen draw [[Cwm Rhondda]]: eitmau o'r llyn

 

== Llyfryddiaeth ==

* Frances Lynch (1970) ''Prehistoric Anglesey: the archaeology of the island to the Roman conquest'' (Cymdeithas Hynafiaethwtr Môn)

* Frances Lynch, Stephen Aldhouse-Green a Jeffrey L. Davies (2000) ''Prehistoric Wales'' (Sutton Publishing) ISBN 0-7509-2165-X