Thoth: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu
Dim crynodeb golygu
 
Llinell 1:
{{About|dduw'r Hen Aifft|ystyron eraill o "Thoth", neu "Djehuti", [[Djehuty (cyffredinol)|Djehuty]] a'r fath|Thoth (gwahaniaethu)}}{{Infobox deity|type=Eifftaidd|name=''ḏḥwty''<br/>Thoth|image=Thoth.svg|alt=|caption=Thoth, fel dyn pen [[ibis]]|hiro=|cult_center=[[Hermopolis]]|symbol=Ibis, disg y [[lleuad]], sgrôl [[papurfrwyn]], ysgrifbinnau cyrs, palet ysgrifennu, stylus, babŵn, gloriannau|parents=Neb (creodd ef ei hun); fel arall [[Neith]] neu [[Ra]] neu [[Horws]] ac [[Hathor]]|siblings=|consort=[[Seshat]],<ref>Wilkison, Richard H. (2003). ''The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt'', p. 166</ref> [[Ma'at]], [[Nehemtawy]]<ref>Bleeker, C. J. (1973). ''Hathor and Thoth: Two Key Figures of the Ancient Egyptian Religion'', pp. 121–123</ref>|offspring=[[Seshat]] yn ôl ambell ffynhonnell}}Mae '''Thoth''' (o'r [[Groeg (iaith)|Roeg]] {{lang|grc|Θώθ}} ''{{transl|grc|thṓth}}''; sy'n dod o'r [[Aiffteg]] ''ḏḥw.ty'') yn [[Duwiau'r Hen Aifft|dduw]] o'r [[Yr Hen Aifft|Hen Aifft]]. Yn y celfyddydau, gwelir ef fel arfer yn ddyn gyda phen [[Ibis cysegredig|ibis]] neu [[Babŵn|fabŵn]], anifeiliaid sy'n sanctaidd iddo. Ei wrthran fenywaidd oed [[Seshat]] oedd ei wrthran fenywaidd, a [[Maat]] oedd ei wraig.<ref>Thutmose III: A New Biography By Eric H Cline, David O'Connor University of Michigan Press (January 5, 2006) t. 127</ref>
 
Lleolwyd prif [[Teml Eifftaidd|deml]] Thoth yn ninas [[Hermopolis|Khmun]],<ref group="nodyn">Peidier â'i chymysgu â'r duw o'r enw [[Khnum]].</ref><ref>''National Geographic Society: Egypt's Nile Valley Supplement Map''. (Cynhyrchwyd gan Cartographic Division)</ref> a alwyd yn [[Hermopolis|Hermopolis Magna]] yn ystod [[History of Egypt|cyfnod y Groeg-Rufeinig]]<ref>''National Geographic Society: Egypt's Nile Valley Supplement Map'': ''Western Desert portion''. (Cynhyrchwyd gan Cartographic Division)</ref> (roeddent yn ei gysylltu â'u duw nhw, [[Hermes]]) a {{Script/Coptic|ϣⲙⲟⲩⲛⲉⲓⲛ}} ''Shmounein'' yn y [[Copteg|Gopteg]]. Dinistriwyd Khmun yn rhannol ym 1826.<ref>Miroslav Verner, Temple of the World: Sanctuaries, Cults, and Mysteries of Ancient Egypt (2013) 149</ref> Yn y ddinas honno, Thoth oedd arweinydd yr [[Ogdoad (yr Hen Aifft)|Ogdoad]], wyth duw pwysig a gafodd eu haddoli yn [[Hermopolis]]. Roedd hefyd ganddo nifer o gysegrfeydd yn ninasoedd [[Abydos, yr Aifft|Abydos]], Hesert, Urit, [[Pr (hieroglyff)|Per]]-Ab, Rekhui, Ta-ur, Sep, Hat, Pselket, Talmsis, Antcha-Mutet, Bah, Amen-heri-ab, a Ta-kens.