Fersiwn yn ôl 02:06, 13 Hydref 2017 golygu BOT-Twm Crys (sgwrs \| cyfraniadau) Botiau 819,356 golygiad →‎top: Llaw a llygad -canrifoedd yn bennaf, replaced: 20fed ganrif → 20g, 19eg ganrif → 19g using AWB ← Cymharer â'r fersiwn gynt		Fersiwn yn ôl 14:01, 17 Mehefin 2018 golygu dadwneud Xxglennxx (sgwrs \| cyfraniadau) Gweinyddwyr 7,536 golygiad manion iaith Tagiau: Golygiad Gweladwy Cymharer â'r fersiwn dilynol →
Llinell 1: [[Delwedd:Hu Gadarn (Y Celt).JPG\|200px\|bawd\|"Hu Gadarn yn Arwain y Cymry i Ynys Prydain" (o faner tudalen blaen ''Y Celt'', cylchgrawn o'r 1880au). Mae'r teitl yn llythrennau [[Coelbren y Beirdd]], un arall o luniadau Iolo ~~Morganwg~~Morgannwg.\|link=https://cy.wikipedia.org/wiki/Delwedd:Hu_Gadarn_(Y_Celt).JPG]][[Arwr]] Cymreig chwedlonol, ffrwyth dychymyg [[Iolo Morgannwg]] yn bennaf, yw '''Hu Gadarn'''.<ref>A. C. Rejhon, 'Hu Gadarn: Folkore and Fabrication', yn ''Celtic Folkore and Christianity'', gol. Patrick K. Ford (Santa Barbara, 1983), tt. 201-12.</ref> [[Arwr]] Cymreig chwedlonol, ffrwyth dychymyg [[Iolo Morgannwg]] yn bennaf, yw '''Hu Gadarn'''.<ref>A. C. Rejhon, 'Hu Gadarn: Folkore and Fabrication', yn ''Celtic Folkore and Christianity'', gol. Patrick K. Ford (Santa Barbara, 1983), tt. 201-12.</ref> Fe'i portreadir gan Iolo yn ei "Drydedd Gyfres" o [[Trioedd Ynys Prydain\|Drioedd Ynys Prydain]], sef 'Trioedd Beirdd Ynys Prydain' (a gyhoeddwyd yn y [[Myvyrian Archaiology of Wales]]), fel math o arwr cenedlaethol a oedd yn ymgorffori pob agwedd ar ddiwylliant y [[Cymry]], yn fath o ~~hynafydd~~hynefydd totemaidd, fel petai. Yn ôl Iolo, arweiniodd Hu y Cymry i [[Ynys Prydain]] o Ddeffrobani (enw canoloesol ar [[Sri Lanka]] a fenthycwyd gan Iolo). Dysgodd Hu y Cymry sut i gyfanheddu'r tir a byw yn heddychlon â'i gilydd yn ogystal a chrefft [[Cerdd Dafod]] er mwyn diogelu'r cof am yr hyn a fu. Ymddengys fod Iolo wedi benthyg cymeriad Hu Gadarn o'r gerdd ganoloesol enwog "Cywydd y Llafurwr", gan [[Iolo Goch]] (tua 1320–1398). Yn y [[cywydd]] hwnnw mae Iolo Goch yn adrodd sut y bu rhaid i Hu Gadarn, oedd yn [[~~ymerawdr~~Ymerawdr\|ymerawdwr]] [[Caergystennin]] (''Constinobl''), lywio [[aradr]] a bwydo ei hun o ffrwyth ei waith yn unig. :Hu Gadarn, feistr hoyw giwdawd, Llinell 15 ⟶ 14: Mae'r foeswers honno yn deillio o ffynhonnell [[Ffrangeg]] a gyfieithwyd i'r [[Cymraeg\|Gymraeg]] yn y [[13g]] dan yr enw ''[[Campau Charlymaen]]''; trosodd y cyfieithydd enw un o'r arwyr, ''Hugun le Fort'' fel "Hu Gadarn". Ffugiodd Iolo ~~Morganwg~~Morgannwg draddodiad arall am Hu Gadarn yn defnyddio ei [[ychen bannog]] i ~~dynu~~dynnu'r [[afanc]] o'r llyn ac felly gwaredu Ynys Prydain o'r dylifiadau a achoswyd gan yr anghenfil chwedlonol honno. Roedd llawer o bobl yn credu yn chwedl Hu Gadarn, sy'n ddeniadol, a cheir nifer o gyfeiriadau at Hu yn llenyddiaeth y 19g. Er bod rhai ysglheigion yn amau dilysrwydd y traddodiad cyn hynny, bu rhaid aros tan yr 20g i brofi mai un arall o ffugiadau niferus Iolo Morganwg oedd Hu Gadarn fel un o gyndeidiau chwedlonol y Cymry.▼ ▲Roedd llawer o bobl yn credu yn chwedl Hu Gadarn, sy'n ddeniadol, a cheir nifer o gyfeiriadau at Hu yn llenyddiaeth y 19g. Er bod rhai ~~ysglheigion~~ysgolheigion yn amau dilysrwydd y traddodiad cyn hynny, bu rhaid aros tan yr 20g i brofi mai un arall o ffugiadau niferus Iolo ~~Morganwg~~Morgannwg oedd Hu Gadarn fel un o gyndeidiau chwedlonol y Cymry. ==Neo-dderwyddiaeth== Mewn [[Neo-dderwyddiaeth]] cyfeirir at Ddefrobani Iolo ~~Morganwg~~Morgannwg fel 'Atlantia' ac uniaethir Hu Gadarn â'r duw Celtaidd [[Esus]]. Llyncodd [[Robert Graves]] hanes Iolo yn gyfan, ac uniaethodd Hu Gadarn â duw corniog y Cymry yn y cyfnod Celtaidd.<ref>Robert Graves, ''The White Goddess''</ref> Mae'r [[Israeliaid Prydeinig]], sy'n credu bod hynafiaid pobl Prydain yn dod o [[Israel]], yn uniaethu Hu â'r cymeriad [[Beibl]]aidd [[Joshua]], tra bod eraill, gan ddilyn syniad ieithegol Iolo ~~Morganwg~~Morgannwg a fynegwyd ganddo yn ei lyfr ''[[Barddas]]'', yn ei uniaethu â [[Iesu o Nasareth]], dan yr enw 'Hu-Hesus'. ==Cyfeiriadau== <references /> ==Gweler hefyd== * [[Wicca]]▼ * [[Derwyddiaeth]]▼ * [[Dee]]▼ * [[Iolo Morgannwg]]▼ ▲* [[Wicca]] ▲* [[Derwyddiaeth]] ▲* [[Dee]] ▲* [[Iolo Morgannwg]] {{Rheoli awdurdod}} [[Categori:Iolo Morganwg]] [[Categori:Llenyddiaeth Gymraeg]]

Hu Gadarn: Gwahaniaeth rhwng fersiynau