[[Delwedd:Pertussis.jpg|bawd|de|170px|Bachgen yn pesychu oherwydd yr afiechyd [[pertussis]]]]
Mae peswch yn gwerthredweithred o fewn y [[Tracea]] i gael gwared oâ unrhywbeth sy'n achosi poen i'r [[ysgyfaint]] neu i'r gwddf. I wneud hyn, mae'r cyhyrau yn [[ceudod y frest]] yn cyfangu i wneud y nwyon gadael yr ysgyfaint efo grym cryf. Mae'r gweithredweithred yma yn achosi sŵn, sy'n hefyd yn cael ei alw'n peswch. Mae peswch yn fwy tebygol o ddigwydd pan mae rhywynrhywun yn salsâl oherwydd mae heintiadau yn cael effaith ar cynteddaugynteddau anadlu. Mae peswch hefyd yn amlwg yn ystod [[annwyd]] enwedig pan mae [[llysnafedd]] (mwcws) yn gorchuddio'r celloedd yn y gwddf sy'n cael gwared oâ llwch a bacteria sydd yn cael ei anadlu mewn.
