Llwythau Celtaidd Cymru: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
nodyn
Xqbot (sgwrs | cyfraniadau)
B robot yn ychwanegu: br:Pobloù brezhon Kembre; cosmetic changes
Llinell 1:
[[ImageDelwedd:CymruLlwythi.PNG|right|thumb|250px|Llwythau Cymru tua 48 OC. Nid oes sicrwydd am yr union ffiniau.]]
 
Mae’r rhan fwyaf o’r wybodaeth sydd gennym ynghylch '''Llwythau Celtaidd Cymru''' yn deillio o’r cyfnod wedi i’r Rhufeiniaid gyrraedd i’r diriogaeth sy’n ffurfio [[Cymru]] fodern tua 48 O.C. Ni wyddom pa mor hir yr oedd y llwythau hyn wedi bodoli cyn y cyfnod Rhufeinig.
 
Ymddengys i’r Rhufeiniaid goncro rhai o’r llwythau, megis y [[Demetae]] a’r [[Deceangli]] heb lawer o drafferth, ond bu’r [[Silwriaid]] a’r [[Ordoficiaid]] yn brwydro’n hir i amddiffyn eu hanibyniaeth, gan ennill nifer o fuddugoliaethau dros filwyr Rhufeinig. Cymerodd 30 mlynedd cyn i’r llywodraethwr [[Agricola]] orchfygu’r Ordoficiaid yn derfynol yn [[78]] a dwyn y diriogaeth gyfan dan lywodraeth Rhufain.
 
Y llwythau y mae cofnod amdanynt oedd:
Llinell 11:
*Yr [[Ordoficiaid]] yng nghanolbarth a rhan o ogledd-orllewin Cymru. Daw’r enw 'Dinorwig', a welir yn yr enw lle [[Y Felinheli|Porth Dinorwig]] ac enw'r hen [[Bryngaer|fryngaer]] [[Dinas Dinorwig]] yng [[Gwynedd|Ngwynedd]], o enw’r llwyth yma. Hyd y gwyddir, nid oedd ganddynt ganolfan.
*Y [[Gangani]] ar benrhyn [[Llŷn]]. Efallai eu bod yn is-lwyth o’r Ordoficiaid.
*Y [[Deceangli]] yn y gogledd-ddwyrain ([[Sir Ddinbych]] a [[Sir y Fflint]] heddiw). Daw’r enw [[Tegeingl]] o enw’r llwyth yma.
 
Mae’n bosibl fod ychydig o diriogaeth y [[Cornovii]] , oedd yn bennaf yng nghanolbarth Lloegr, yn ymestyn dros y ffin bresennol rhwng Cymru a Lloegr. Credir fod enw’r llwyth yma wedi goroesi yn yr enw [[Llanfair-yng-nghornwy]], er bod y pentref yma yng ngogledd [[Ynys Môn]] ymhell o diriogaeth y llwyth.
Llinell 21:
[[Categori:Llwythau Celtaidd Cymru| ]]
[[Categori:Cyfnod y Rhufeiniaid yng Nghymru]]
 
[[br:Pobloù brezhon Kembre]]