Wicipedia

Brythoniaid: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Pori'r hanes yn rhyngweithiol
← Cymharer â'r fersiwn gyntCymharer â'r fersiwn dilynol →
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
GweledolCystrawen wici
JAnDbot (sgwrs | cyfraniadau)
Botiau
36,204 golygiad
B robot yn ychwanegu: sh:Briti
map
Llinell 1:
<!--Cychwyn y Map-->
{{Image label begin|image=Prydain blanc 4.png|Brythoniaid a Sacsoniaid 500-700|width={{{width|400}}}|float={{{float|right}}}}}
 
<!--Dyma'r rhabarthau Cymreig-->
{{Image label small|x=0.28|y=0.18|scale={{{width|400}}}|text='''[[Ystrad Clud|<span style="color: #028002;">Ystrad Clud]]'''}}
{{Image label small|x=0.40|y=0.13|scale={{{width|400}}}|text='''[[Gododdin|<span style="color: #028002;">Gododdin]]'''}}
{{Image label small|x=0.24|y=0.26|scale={{{width|400}}}|text='''[[Rheged|<span style="color: #028002;">Rheged]]'''}}
{{Image label small|x=0.48|y=0.28|scale={{{width|400}}}|text='''[[Rheged|<span style="color: #028002;">Rheged]]'''}}
{{Image label small|x=0.44|y=0.35|scale={{{width|400}}}|text='''[[Rheged|<span style="color: #028002;">Rheged]]'''}}
{{Image label small|x=0.52|y=0.50|scale={{{width|400}}}|text='''[[Elfed|<span style="color: #028002;">Elfed]]'''}}
{{Image label small|x=0.53|y=0.56|scale={{{width|400}}}|text='''[[Elfed|<span style="color: #028002;">Elfed]]'''}}
{{Image label small|x=0.32|y=.64|scale={{{width|400}}}|text='''[[Gwynedd|<span style="color: #028002;">Gwynedd]]'''}}
 
{{Image label small|x=0.25|y=.73|scale={{{width|400}}}|text='''[[Ceredigion|<span style="color: #028002;">Cere-]]'''}}
{{Image label small|x=0.26|y=.75|scale={{{width|400}}}|text='''[[Ceredigion|<span style="color: #028002;">digion]]'''}}
 
{{Image label small|x=0.37|y=.72|scale={{{width|400}}}|text='''[[Powys|<span style="color: #028002;">Powys]]'''}}
{{Image label small|x=0.34|y=.78|scale={{{width|400}}}|text='''[[Brycheiniog|<span style="color: #028002;">Brycheiniog]]'''}}
{{Image label small|x=0.43|y=.82|scale={{{width|400}}}|text='''[[Erging|<span style="color: #028002;">Erging]]'''}}
{{Image label small|x=0.39|y=0.90|scale={{{width|400}}}|text='''[[Gwent|<span style="color: #028002;">Gwent]]'''}}
{{Image label small|x=0.32|y=0.85|scale={{{width|400}}}|text='''[[Glywysing|<span style="color: #028002;">Glywy-]]'''}}
{{Image label small|x=0.34|y=0.88|scale={{{width|400}}}|text='''[[Glywysing|<span style="color: #028002;">sing]]'''}}
{{Image label small|x=0.21|y=0.85|scale={{{width|400}}}|text='''[[Dyfed|<span style="color: #028002;">Dyfed]]'''}}
{{Image label small|x=0.22|y=1.12|scale={{{width|400}}}|text='''[[Cernyw|<span style="color: #028002;">Cernyw]]'''}}
{{Image label small|x=0.30|y=1.05|scale={{{width|400}}}|text='''[[Dumnonia|<span style="color: #028002;">Dumnonia]]'''}}
 
<!--Rhanbarthau estron-->
{{Image label small|x=0.56|y=0.2|scale={{{width|400}}}|text='''[[Brynaich|<span style="color: #9e5406;">Brynaich]]'''}}
{{Image label small|x=0.60|y=0.35|scale={{{width|400}}}|text='''[[Northumbria|<span style="color: #9e5406;">North-]]'''}}
{{Image label small|x=0.63|y=0.38|scale={{{width|400}}}|text='''[[Northumbria|<span style="color: #9e5406;">umbria]]'''}}
{{Image label small|x=0.66|y=0.45|scale={{{width|400}}}|text='''[[Northumbria|<span style="color: #9e5406;">North-]]'''}}
{{Image label small|x=0.66|y=0.48|scale={{{width|400}}}|text='''[[Northumbria|<span style="color: #9e5406;">umbria]]'''}}
{{Image label small|x=0.69|y=0.42|scale={{{width|400}}}|text='''[[Deifr|<span style="color: #9e5406;">Deifr]]'''}}
{{Image label small|x=0.70|y=0.57|scale={{{width|400}}}|text='''[[Lindsey|<span style="color: #9e5406;">Lindsey]]'''}}
#{{Image label small|x=0.68|y=0.73|scale={{{width|400}}}|text='''[[Mersia|<span style="color: #9e5406;">Mersia]]'''}}
#{{Image label small|x=0.66|y=0.85|scale={{{width|400}}}|text='''[[Mersia|<span style="color: #9e5406;">Mersia]]'''}}
{{Image label small|x=0.83|y=0.73|scale={{{width|400}}}|text='''[[East Anglia|<span style="color: #9e5406;">East Anglia]]'''}}
{{Image label small|x=0.85|y=0.85|scale={{{width|400}}}|text='''[[Essex|<span style="color: #9e5406;">Essex]]'''}}
{{Image label small|x=0.88|y=0.98|scale={{{width|400}}}|text='''[[Caint|<span style="color: #9e5406;">Caint]]'''}}
{{Image label small|x=0.80|y=1.02|scale={{{width|400}}}|text='''[[Sussex|<span style="color: #9e5406;">Sussex]]'''}}
{{Image label small|x=0.60|y=1.00|scale={{{width|400}}}|text='''[[Wessex|<span style="color: #9e5406;">Wessex]]'''}}
 
<!--Brwydrau-->
{{Image label small|x=0.47|y=0.23||scale={{{width|400}}}|text=[[Degsastan|Х]]}}
{{Image label small|x=0.60|y=0.40||scale={{{width|400}}}|text=[[Catraeth|Х]]}}
{{Image label small|x=0.60|y=0.50||scale={{{width|400}}}|text=[[Brwydr Cai (Winwaed)|Х]]}}
{{Image label small|x=0.62|y=0.62||scale={{{width|400}}}|text=[[Brwydr Meicen (Hatfield)|Х]]}}
{{Image label small|x=0.46|y=.62||scale={{{width|400}}}|text=[[Brwydr Caer|Х]]}}
{{Image label small|x=0.42|y=.68||scale={{{width|400}}}|text=[[Maes Cogwy|Х]]}}
{{Image label small|x=0.50|y=0.93||scale={{{width|400}}}|text=[[Brwydr Dyrham (Caerfaddon)|Х]]}}
 
 
<!--Moroedd-->
{{Image label small|x=0.25|y=1.23|scale={{{width|400}}}|text=[[Môr Udd|<span style="color: #48A3B5;">'''Y Môr Udd'''</span>]]}}
{{Image label small|x=0.05|y=0.95|scale={{{width|400}}}|text=[[Môr Iwerddon|<span style="color: #48A3B5;">'''Y Môr Celtaidd'''</span>]]}}
 
<!--Teitl-->
{{Image label small|x=0.66|y=0.08|scale={{{width|400}}}|text='''Tiriogaethau Prydain'''}}
{{Image label small|x=0.66|y=0.12|scale={{{width|400}}}|text=(y map gwreiddiol gan William Rees 1959) <ref>Atgynhyrchwyd y map hwn yn "Hanes Cymru" gan John Davies; cyhoeddwyd gan Penguin Books, 1990)</ref>}}
 
<!--Allwedd (gwaelod)-->
{{Image label small|x=0.70|y=1.11|scale={{{width|400}}}|text='''Allwedd:'''}}
{{Image label small|x=0.70|y=1.14|scale={{{width|400}}}|text='''[[Brythoniaid|<span style="color: #028002">Teyrnas Frythonig]]'''}}
{{Image label small|x=0.70|y=1.18|scale={{{width|400}}}|text='''[[Sacsoniaid|<span style="color: #9e5406;">Teyrnas Sacsoniaid ac estroniaid eraill]]'''}}
{{Image label small|x=0.70|y=1.24|scale={{{width|400}}}|text='''X = Brwydrau'''}}
</font color>
 
{{Image label end}}
<!--Diwedd y Map-->
 
 
Y '''Brythoniaid''' (neu'r '''Brutaniaid''' a hefyd '''Brython''' fel enw unigol lluosog) oedd y bobl oedd yn byw yn [[ynys Prydain]] i'r de o [[Ucheldiroedd yr Alban]] cyn goresgyniad [[Yr Ymerodraeth Rufeinig|y Rhufeiniaid]]. Nid un "genedl" oeddynt ond yn hytrach gasgliad o deyrnasoedd annibynnol mawr a bach yn seiliedig ar batrymau llwythol. Mae llawer o ysgrifenwyr wedi anghofio am y Brythoniaid - maen' nhw'n defnyddio termau fel "[[Y Celtiaid|Celtiaid]]" neu "''Romano-British''" gan amlaf.
 
Llinell 5 ⟶ 76:
Yn llenyddiaeth gynnar Cymru, defnyddir yr enwau "Cymry" a "Brython" (Brythoniaid/Brutaniaid) ochr yn ochr.
 
Roedd y Cymry'n ymwybodol iawn o'u perthynas â'r Llydawyr yn [[Llydaw]] (fel y tyst yr enw ''Breton'') a'r Cernywiaid yng [[Cernyw|Nghernyw]], ynghyd â'u cyd-Frythoniaid yn yr [[Hen Ogledd]]. Dros y môr i Lydaw aeth nifer o'r Brythoniaid, yn ôl chwedl [[Macsen Wledig]] a ffynonellau eraill, wedi'r goresgyniad Sacsonaidd yn [[Lloegr]] - a dyma lle ymsefydlodd nifer o'r seintiau Brythonaidd cynnar. <font color="#000000">
 
==Llyfryddiaeth==
Llinell 17 ⟶ 88:
*[[Hen Ogledd|Yr Hen Ogledd]]
*[[Ynys Prydain]]
 
 
==Cyfeiriadau==
{{cyfeiriadau}}
 
 
[[Categori:Hanes Cymru]]
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/wiki/Brythoniaid"