Joseph Smith: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Sefydlydd [[Mudiad ySaint Seintiauy LatterDyddiau DayDiwethaf]] oedd '''Joseph Smith, Jr.''' ([[23 Rhagfyr]] [[1805]] – [[27 Mehefin]] [[1844]]),<!--

--> a elwir hefyd yn [[Mormoniaeth|Formoniaeth]]. Roedd yn ffigwr crefyddol a gwleidyddol o bwys yn ystodyn yr [[Unol Daleithiau]] yn ystod y 1830au a'r 1840au. Ym 1827, dechreuodd Smith gasglu dilynwyr crefyddol wedi iddo ddweud fod [[angel]] wedi dangos set o [[platiau aur|blatiau aur]] iddo yn disgrifio hanes [[Iesu]] i bobl [[boblpobloedd brodorol yr Amerig|bobloedd brodorol yr AmericasAmerig]]. Ym 1830, cyhoeddodd Smith ''[[llyfrLlyfr y Mormon]]'', sef bethyr ddywedoddhyn efa oeddhonai cyfieithiadei fod yn gyfieithiad o'r platiau hynny, a'r un flwyddyn sefydlwyd [[Eglwys CristIesu (SeintiauGrist LatterSaint Day)|Eglwysy Dyddiau CristDiwethaf]].

Bu Smith yn byw yn [[Kirtland, Ohio|Kirkland]], yn[[Ohio]], ystodtrwy rhanran helaeth o'ry 1930au1830au, a dyma lle arhosodd bencadlyspencadlys yr eglwys hyd iddo gael ei ysgogi gan gost adeiladu teml fawr, methiant arianol, a gwrthdaro gyda aelodau oedd wedi eeu di-affeithio i gasglu anheddiad Saint y SeintiauDyddiau LatterDiwethaf Day ynym [[Missouri]]. Yno, dwysáodd y tensiwn rhwng y Mormoniaid ac eraill gan arwain at [[Rhyfel Mormon 1838|Ryfel Mormon 1838]]. Wedi hyn, symudodd Smith a'i ddilynwyr i [[Nauvoo, Illinois|Nauvoo]], ble[[Illinois]], lle dechreuont adeiladu ail deml gyda chymorth bobl o Ewrop oedd newydd gael eu trosi i'r grefydd. Wedi iddo gael ei gyhuddo o ymarfer [[amlwreiciaeth amlwreicaeth]], ac o geisio creu [[ theocratiaeththeocrataeth]], annogodd Smith ataliad bapurpapur newydd a oedd wedi cyhoeddi'r cyhuddiadau yn ei erbyn, gan arwain at ei [[llofruddiaeth|lofruddiaeth]] gan dorf o rhai nad oedd yn Formoniaid.

Mae dilynwyr Smith yn ystyried ei gysidro i fod yn [[proffwyd|broffwyd]], ac wedi canoneiddio rhai o'i ddatguddiadau fel [[ysgrifau crefyddolysgrythur|ysgrifau sanctaidd]] yn llawn werthcyfwerth â'r [[Beibl]]. Mae ei [[cymyncymun|gymyngymun]] yn cynnwys sawl [[SymudiadMudiad ySaint Seintiauy LatterDyddiau DayDiwethaf|enwad crefyddol]],; y mwyaf o'r rheiny yw'r [[Eglwys Iesu Grist Saint y SeintiauDyddiau Latter-dayDiwethaf]], sydd â miliynau o ymlynwyr.<ref>[http://www.adherents.com/adh_dem.html Adherents.com]</ref>

[[Categori:GwleidyddionAmericanwyr AmericanaiddIseldiraidd]] <!--source, rootsweb.com-->

[[Categori:HanesGwleidyddion IllinoisAmericanaidd]]