Acordion: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu
doleni
Llinell 15:
==Hanes==
 
Credir ei fod yn ffurf sylfaenol y accordion wedi'i ddyfeisio yn [[Berlin]], yn [[1822]], gan [[Christian Friedrich Ludwig Buschmann]], er bod un offeryn wedi'i ddarganfod yn ddiweddar sydd yn ymddangos yn gynharach.
 
Akademi Zitat Dillner
Yn ôl ymchwilwyr Rwsia, gwnaed y accordion syml cynharaf yn Tula, Rwsia, gan Timofey Vorontsov o 1820, ac Ivan Sizov o 1830. Erbyn diwedd y 1840au, roedd yr offeryn eisoes yn gyffredin iawn; gyda'i gilydd roedd ffatrïoedd y ddau feistr yn cynhyrchu 10,000 o offerynnau y flwyddyn. Erbyn 1866, roedd Tula a phentrefi cyfagos yn cynhyrchu dros 50,000 o offerynnau yn flynyddol, ac erbyn 1874 roedd y gyfradd gynhyrchu flynyddol dros 700,000. Erbyn y 1860au, roedd gan Lywodraethgoriaethau Novgorod, Vyatka a Saratov hefyd gynhyrchiad accordion arwyddocaol. Erbyn yr 1880au, roedd y rhestr yn cynnwys Oryol, Ryazan, Moscow, Tver, Vologda, Kostroma, Nizhny Novgorod a Simbirsk, ac roedd llawer o'r lleoedd hyn yn creu eu mathau eu hunain o'r offeryn.
 
Mae'r accordion yn un o nifer o ddyfeisiadau Ewropeaidd o ddechrau'r 19eg ganrif sy'n defnyddio cyllau di-dâl sy'n cael eu gyrru gan wyllt. Patentwyd offeryn o'r enw accordion gyntaf yn 1829 gan Cyrill Demian, o darddiad Armenia, yn Fienna. [Nodiadau 6] Roedd offeryn Demian yn debyg iawn i offerynnau modern. Dim ond botwm chwith oedd ganddyn nhw, gyda'r llaw dde yn syml yn gweithredu'r meliniau. Un nodwedd allweddol y cafodd Demian ei geisio am y patent oedd swnio cord cyfan trwy iselder un allwedd. Gallai ei offeryn hefyd swnio dau gord gwahanol gyda'r un allwedd, un ar gyfer pob cyfeiriad maenog (gweithred bisonor). Ar yr adeg honno yn Fienna, roedd harmonicas ceg gyda Kanzellen (siambrau) eisoes ar gael ers blynyddoedd lawer, ynghyd ag offerynnau mwy wedi'u gyrru gan wyllog llaw. Roedd y trefniant allweddol diatonig hefyd yn cael ei ddefnyddio ar offerynnau sy'n cael eu chwythu gan y geg. Roedd patent Demian wedi gorchuddio offeryn cyfeiliynnol: chwaraeodd yr accordion gyda'r llaw chwith, gyferbyn â'r ffordd y cafodd harmonicas llaw cromatig cyfoes eu chwarae, yn fach ac yn ddigon ysgafn i deithwyr fynd â nhw a'u defnyddio i gyd-fynd â chanu. Roedd y patent hefyd yn disgrifio offerynnau gyda rhannau bas a threbiau, er bod Demian yn ffafrio'r offeryn bas-bas oherwydd ei fanteision cost a phwysau [nodiadau 7]
 
Erbyn 1831, roedd yr accordion wedi ymddangos ym Mhrydain. Nodwyd yr offeryn yn The Times y flwyddyn honno fel un newydd i gynulleidfaoedd Prydain ac ni chafodd ei hadolygu'n ffafriol, ond serch hynny fe fu'n boblogaidd yn fuan. Roedd hefyd wedi dod yn boblogaidd gydag Efrog Newydd erbyn canol y 1840au.
 
Yn ôl ymchwilwyr [[Rwsia]], gwnaed yyr accordion syml cynharaf yn Tula, Rwsia, gan [[Timofey Vorontsov]] o [[1820]], ac Ivan Sizov o [[1830]]. Erbyn diwedd y 1840au, roedd yr offeryn eisoes yn gyffredin iawn; gyda'i gilydd roedd ffatrïoedd y ddau feistr yn cynhyrchu 10,000 o offerynnau y flwyddyn. Erbyn [[1866]], roedd Tula a phentrefi cyfagos yn cynhyrchu dros 50,000 o offerynnau yn flynyddol, ac erbyn [[1874]] roedd y gyfradd gynhyrchu flynyddol dros 700,000. Erbyn y 1860au, roedd gan Lywodraethgoriaethau [[Novgorod]], [[Vyatka]] a [[Saratov]] hefyd gynhyrchiad accordion arwyddocaol. Erbyn yr 1880au, roedd y rhestr yn cynnwys [[Oryol]], [[Ryazan]], [[Moscow]], [[Tver]], Vologda, [[Kostroma]], [[Nizhniy Novgorod|Nizhny Novgorod]] a [[Simbirsk]], ac roedd llawer o'r lleoedd hyn yn creu eu mathau eu hunain o'r offeryn.
 
{{Eginyn Cerddoriaeth Cymru}}