Alffred Fawr: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Roedd '''Alffred Fawr''' (''Ælfred'' neu ''Alfred'', o [[Hen Saesneg]]: ''Ælfrēd'') (c. [[849]] – [[26 Hydref]] [[899]]) yn frenin ar y deyrnas [[Eingl-Sacsoniaid|Eingl-Sacsonaidd]] ddeheuol [[Wessex]] o [[871]] hyd [[899]]. Mae Alffred yn enwog am amddiffyn [[Lloegr]] yn erbyn ymosodiadau gan y [[Llychlynwyr]]. Cofnodir manylion ei fywyd gan yr ysgolhaig Cymreig cynnar [[Asser]].

 

Cafodd Alffred ei eni rhwng [[847]] ac [[849]] C.C. yn [[Wantage]]. Roedd e’n fab i bumed Brenin [[Wessex]], [[Ethelwulf]], a’i wraig cyntaf, Osburga. Maen nhw’n dweud yr aeth Alffred i [[Rhufain|Rufain]] pan oedd yn bump oed, ac wedi ymweld â Siarl, Brenin [[Ffrainc]], gyda’i dad rhwng 854-855. Bu farw Ethelwulf yn [[858]], a chafodd Wessex ei reoli gan dri brawd Alffred, un ar ôl y llall. Am flynyddoedd, talent yn ddrud i'r [[Daniaid]] i adael ei bobl yn llonydd, ond yn 870 glaniodd llu enfawr ohonynt a chafwyd blynyddoedd o frwydro. Cofnodir i o leiaf 9 brwydr ddigwydd, gydag Alffred yn trechu ar [[5 Ionawr]], 871 gerllaw [[Reading]] a phum diwrnod wedyn ym Mrwydr Ashdown (Berkshire) ond ar 22 Mawrth ym Mrwydr Merton yn Wiltchire, lladdwyd ei frawd Ethelred.

 

Coronwyd Alffred yn frenin Wessex ac aeth ati i geisio heddwch.

 

Ysgrifennodd yr esgob [[Asser]] y ''Vita Ælfredi regis Angul Saxonum'' yn [[893]].

 

[[am:ታላቁ አልፍሬድ]]

[[ang:Ælfrēd se Grēata]]

[[bg:Алфред Велики]]

[[bs:Alfred Veliki]]