Ysgrifennydd Gwladol dros Iechyd ac Aelod [[Senedd y Deyrnas Unedig]] yw '''Andrew Murray Burnham''' neu '''Andy Burnham''' (ganwyd [[7 Ionawr]] [[1970]]). Mae ef yn [[Aelod Seneddol]] [[Y Blaid Lafur|Llafur]] dros etholaeth Leigh ym [[Manceinion Fwyaf]].
==Bywyd Cynnar==
Ganwyd Burnham yn [[Lerpwl]] i tad oedd yn beiriannwr ffonffôn a mam a oedd yn derbynnydddderbynnydd. Cafodd ei fagu yn Culcheth, [[Warrington]] sydd yn rhan o'r etholaeth mae ef yn cynrychioli heddiw. Yn Newton-le-Willows derbyniodd ei addysg, yn ysgol uwchradd Catholig St Aelred. Aeth ymlaen i astudio Saesneg yng [[Coleg Fitzwilliam, Caergrawnt|Ngholeg Fitzwilliam]], [[Caergrawnt]], gan ennill MA yn y pwnc. Mae Burnham yn honni bod ef wediiddo ymuno aâ'r blaidBlaid LlafurLafur yn 1984, dimpan ondoedd yn 14 mlwydd oed yn unig, yn ystod [[Streic y Glowyr (1984–5)|streic y mwynwyrglowyr]]. Ym 1994 cymerodd Burnham swydd fel ymchwiliwr i [[Tessa Jowell]], Aelod Senedd y Deyrnas Unedig a oedd yn gweinidogweinidog yn yr Adran Iechyd, ac yna parhaupharhaodd gyda'r swydd wedi etholiad 1997. Ym 1998 cymerodd swydd fel ymgynghorwr arbennig i Chris Smith, Ysgrifennydd Gwladol dros Diwylliant, y Cyfryngau a Sbort. Dyma oedd ei swydd olaf cyn cael ei ethol i'r senedd.
==Aelod Senedd y DU==
Bu Burnham yn cystadlu etholaeth Leigh, setsedd diogelddiogel y blaid Llafur, yn etholiad cyffredinol 2001 wedi i Lawrence Cunliffe ymddeol. BuEnillodd Burnham yn ennill mwyafriffwyafrif o 16,362, aca yn ymwareduthraddododd ei haraitharaith meinirgyntaf ar 4 Gorffennaf 2001. Rhwng 2001 a 2003 roeddeisteddodd Burnham yn eistedd ar y pwyllgor Iechyd.
===Yn y Llwyodraeth===
Yn 2003 cafodd Burnham y swydd fel ysgrfennydd preifat i'r senedd dros [[David Blunkett]], a oedd yn Ysgrifennydd Cartref. Wedi ymddiswyddiad Blunkett yn 2004 cymerodd yr un swydd gyda Ruth Kelly, a oedd yn Ysgrifennydd Gwladol Addysg a Sgiliau. EnnilloddEnillodd dyrchafiadddyrchafiad i'r [[Swyddfa CartrefGartref]] yn lywodraethllywodraeth [[Tony Blair]] yn 2005 fel Gweinidog Seneddol o dan yr Ysgrifennydd Gwladol yn cyfrifolgyfrifol drosam cardiaugardiau adnabyddiaeth. Yn 2006 symudodd eto i ddod yn GweinidogWeinidog Gwladol yn yr Adran Iechyd.
===Yn y Cabinet===
Llinell 16:
==Bywyd Personol==
Priododd Burnham Marie-France van Heel yn 2000 ar olôl cyfarfod ymyn Mhrifysgoly acBrifysgol yna gwariothreulio 11 mlynedd gyda'i gilydd. Mae Marie-France wedi gweithio fel penpennaeth marchnata gyda MTV, BSkyB a Littlewoods Gaming, aca ynbu'n cyfarwyddwraiggyfarwyddwraig cynllunio gyda WRG. Heddiw mae Marie-France yn cyfarwyddwraiggyfarwyddwraig MvH Marketing Ltd. Mae gan y ddwyddau un mab a ddwydwy ferch. Yn y gorffennol roedd Burnham yn CadeiryddGadeirydd anrhydeddys Clwb Cynghrair Rygbi Leigh. Roedd ef yn cricedwrgricedwr a pel phêl-droediwr dawnus fel plentyn, gan cystadlugystadlu dros ColegGoleg Fitzwilliam yn y ddwy sbortgamp. Mae ef yn aelod o dim peldîm pêl-droed y blaid Llafur, "Demon Eyes", ac mae wedi cefnogi [[Everton F.C.]] ers ei blentyndod.
