Brwydr Coed Llathen: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Mae '''Brwydr Coed Llathen''' (neua '''FrwydrBrwydr y Cymerau''') yn caelddwy eifrwydr chyfrifa ynymlaeddwyd ar yr un odiwrnod frwydrau([[2 pwysicafMehefin]] hanes1527]]), lle cafodd Byddin Cymru: brwydrddwy ydoeddfuddugoliaeth fawr yn erbyn y Saeson. Cânt eu cyfrif ymhlith y brwydrau pwysicaf a ymladdwyd yn 1257hanes panCymru, laddoddgyda'r byddinTywysog [[Llywelyn ap Gruffudd]], [[Tywysogyn Cymru]],ei drosanterth. 3,000Mae orhai filwyrhaneswyr yngyn ngwasanaethei brenin Lloegrhysyried yn Nyffryn Tywi. Roedd yun frwydr, mewn dwy ran: y cyntaf yng [[Coed Llathen|Nghoed Llathen]] a'r ail yn [[Yy Cymerau]] ger [[Llandeilo]]. Mae lleoliad Coed Llathen yn wybyddus, ers canrifoedd a cheir nifer o enwau caeau a lleoedd eraill sy'n coffau'r frwydr, ond ceir ychydig o ddadl am leoliad 'Cymerau' a ymladdwyd pan oedd byddin Lloegr ar ffo.

Am flynyddoedd cyn y frwydr roedd Llywelyn wedi bod yn brysur yn adfeddiannu tiroedd a gollwyd a derbyn gwrogaeth arglwyddi'r [[Deheubarth]] gan gynnwys [[Maredudd ap Rhys]] a [[Maredudd ap Owain]]. Fel tâl am eu teyrngarwch iddo, cyflwynodd diroedd iddyn nhw yn'n anrheg - tiroedd roedd wedi'u cymeryd oddi wrth [[Rhys Fychan]] a oedd yn deyrngar i [[Harri III, brenin Lloegr|Harri III, Brenin Lloegr]]. Roedd eimab fabHarri, sef y Tywysog [[Edward I, ofbrenin EnglandLloegr|Edward]] (1239 – 1307) wedi sylweddoli fod Llywelyn wedi cryfhau dros y blynyddoedd a chasglodd fyddin fawr er mwyn ei wrthwynebudrechu, a goresgyn Cymru.<ref>[http://www.a40infobahn.co.uk/History/Bauzan.htm] a40infobahn.co.uk</ref> Roedd ganddo gefnogaeth llawer o uchelwyr gan gynnwys: Stephen Bauzan, Arglwydd Breigan a Llansannor a Nicholas FitzMartin, Arglwydd Cemaes, gyda'r rhan fwyaf o'i filwyr o Loegr, rhai Cymry o [[Y Mers|dir y Mers]] a rhai o [[Gasgwyn]].<ref>Marc Morris '''A Great and Terrible King, Edward I and the Forging of Britain''', Marc Morris; tudalen 32</ref>