William Salesbury: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dafyddt (sgwrs | cyfraniadau) B Gwybodlen wicidata |
Ei waith ar fotaneg |
||
Llinell 22:
Bu William Salesbury, a oedd yn [[Protestaniaeth|Brotestant]] i'r carn, yn cuddio mewn lloches drwy gydol teyrnasiad y frenhines [[Catholigiaeth|Babyddol]] [[Mari I o Loegr|Mari I]], felly nid argraffwyd dim byd ganddo yn y cyfnod hynny. Dechreuodd ei gyfieithu unwaith eto gydag esgyniad y Frenhines [[Elisabeth I o Loegr|Elisabeth]] i'r orsedd. Yn 1563 argymhellodd i'r Senedd basio deddf a wnâi cyfieithu'r Beibl i'r Gymraeg yn un o flaenoriaethau esgobion Cymru a [[Henffordd]]. Mae'n gyfrifol hefyd am un o'r ceisiadau cynharaf i ddisgrifio seiniau'r iaith Gymraeg yn ei ''A briefe and a playne introduction, teachyng how to pronounce the letters in the British tong'' (1550, ailargraffwyd 1567).
===Gwaith botanegol===
Yn ogystal â'i waith cyfieithu, roedd Salesbury yn arloeswr cynnar ym myd botaneg. <ref>{{dyf llyfr | olaf = Jones | cyntaf = Dewi | teitl = John Lloyd Williams y Botanegydd | blwyddyn = 2000 | siwrnal = Y Traethodydd | cyhoeddwr = Gwasg Pantycelyn | lleoliad = Caernarfon | dyddiadcyrchiad = 22 Awst 2018 | url = http://hdl.handle.net/10107/1162341}}</ref> Wedi ei ddylanwadu gan yr Almaenwr Leonhart Fuchs a'r Sais William Turner, ysgrifennodd lysieulyfr gan bwysleisio effeithiau meddyginiaethol planhigion. <ref>{{dyf gwe | teitl = Cymraeg yr Hen Lysieulyfr | awdur = Davies, Raymond B | dyddiad = 2008 | dyddiadcyrchiad = 22 Awst 2018 | gwaith = Y Casglwr | url = http://www.casglwr.org/yrarchif/14cymraeg.php}}</ref> Ni chafodd y llyfr ei gyhoeddi yn ystod bywyd Salesbury, ond fe'i cyhoeddwyd yn 1916 o dan yr enw ''Llysieulyfr Meddyginiaethol a Briodolir i William Salesbury'' wedi ei olygu gan E. Stanton Roberts. Cyhoeddwyd ailargraffiad yn 1997 gan Iwan Rhys Edgar gyda'r teitl ''Llysieulyfr Salesbury''. <ref>{{dyf llyfr | olaf = Wynne | cyntaf = Goronwy | teitl = Blodau Cymru: Byd y Planhigion | blwyddyn = 2017 | cyhoeddwr = Y Lolfa | lleoliad = Talybont, Ceredigion | isbn = 978-1-78461-424-9}}</ref>
==Ei effaith ar yr iaith Gymraeg==
Llinell 29 ⟶ 32:
==Llyfryddiaeth==
[[Delwedd:Writers of Wales William Salesbury (llyfr).jpg|bawd|chwith|120px|[[William Salesbury (portread)|Cyfrol yn y gyfres 'Writers of Wales:'; 1994]]]]
===Gwaith Salesbury===
*''[[Oll synnwyr pen Kembero ygyd]]'' (1547)
Llinell 38 ⟶ 42:
===Astudiaethau===
*D.R. Thomas, ''The Life and Work of Bishop Davies and William Salesbury'' (1902)
*E Stanton Roberts, ''Llysieulyfr Meddyginiaethol a Briodolir i William Salesbury'' (1916)
*Isaac Thomas, ''William Salesbury a'i Destament'' (1967)
* ''idem'', ''Y Testament Newydd Cymraeg 1551-1620'' (1976)
==Cyfeiriadau==
{{cyfeiriadau}}
==Dolenni allanol==
Llinell 61 ⟶ 69:
[[Categori:Pobl o Lansannan]]
[[Categori:Ysgolheigion Cymraeg]]
[[Categori:Botanegwyr Cymreig]]
| |||