Acen grom: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Crewyd tudalen newydd yn dechrau gyda 'Mae'r '''acen grom''' neu '''do bach''' ( ˆ ) yn acennod defnyddir yn Afrikaans, Croateg, Cymraeg, Eidaleg, Esperanto, [[Ffriseg|Ffr...' |
BDim crynodeb golygu |
||
Llinell 1:
Mae'r '''acen grom''', '''hirnod''' neu '''do bach''' ( ˆ ) yn [[acennod]] defnyddir yn [[Afrikaans]], [[Croateg]], [[Cymraeg]], [[Eidaleg]], [[Esperanto]], [[Ffriseg|Ffrîseg]], [[Ffrangeg]], [[Llydaweg]], [[Norwyeg]], [[Portiwgaleg]], [[Rwmaneg]], [[Serbeg]], [[Tyrceg]] a ieithoedd eraill.
==Traw==
Llinell 7:
Mae'r acen grom yn dangos hyd llafariaid yn amrhyw o ieithoedd.
Yn '''Gymraeg''' yw’r acen grom yn cael ei ddefnyddio i gwahaniaethu rhwng [[homograff|homograffâu]], e.e. ''‘tan’'' a ''‘tân’''
Yn '''Frangeg''' yw’r acen grom yn cael ei ddefnyddio ar ''â'', ''ê'', ''î'', ''ô'' ac ''û''. Hir yw'r llafariaid hyn, ac yn hanesyddol, mae'n nhw'n cynrychioli ‘s’ ar goll, e.e. y gair ‘ffenestr’: Roedd ''fenêtre'' yn ''fesne'''s'''tre''.
'''Siapaneg'''. Yn y system [[rhufeineiddio]] [[Kunrei-shiki]], gall yr acen grom yn cael ei ddefnyddio yn hytrach na'r acen macron, e.e. gall y gair ''‘arigatō’''(diolch) yn cael ei ysgrifennu fel ''‘arigatô’''
Yn '''Dyrceg''', mae'r acen grom yn cael ei ddefnyddio ar ''â'' ac ''û'' i gwahaniaethu rhwng homograffâu, e.e. ''‘şura’'' (dacw) a ''‘şûra’'' (cyngor).
==Uchder==
Gall yr acen grom yn cael ei ddefnyddio i ddangos yr uchder llafariaid:
'''Portiwgaleg'''. Uwch na ''‘á’'' /a/, ''‘é‘'' /ɛ/, ac ''‘ó’'' /ɔ/ yw ''‘â‘'' /ɐ/, ''‘ê’'' /e/, ac ''‘ô’'' /o/. Mae'r acen grom yn cael ei ddefnyddio dim ond ar [[llafariaid dan bwysau]].
==Estyniad Llythyren==
Yn '''Esperanto''', mae'r acen grom yn cael ei ddefnyddio ar y llythrennau ''ĉ'', ''ĝ'', ''ĥ'', ''ĵ'' ac ''ŝ''.
Yn '''Rwmaneg''', mae'r acen grom yn cael ei ddefnyddio ar y llythrennau ''â'' ac ''î'' am y sŵn /ɨ/.
==Yn Saesneg==
Ar loanwords yw'r acen grom yn cael ei gadw, fel acennodau eraill, e.e. ''rôle'' o'r iaith Ffangeg. Yn [[Prydain]] yn y deunawfed ganrif (cyn y [[bost geiniog]], pan trethwyd papur), defnyddwyr yr acen grom i gadw gofod, yn bendant y llythrennau ''‘ugh’'', e.e. ''‘thô‘'' yn lle ''‘through’'' neu ''‘brôt’'' yn lle ''‘brought’''
* [[Yr wyddor Gymraeg]]
* [[Yr wyddor Roeg]]
===Dolenni Cyswllt===
{{wiktionary|û}}
*[http://diacritics.typo.cz] Y Prosiect Diacritics (Yn Saesneg)
| |||