Siarl Martel: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
TXiKiBoT (sgwrs | cyfraniadau)
Xqbot (sgwrs | cyfraniadau)
B robot yn ychwanegu: is:Karl hamar; cosmetic changes
Llinell 1:
[[ImageDelwedd:Steuben - Bataille de Poitiers.png|thumb|250px|''[[Brwydr Tours]] yn Hydref 732, gan Charles de Steuben (Amgueddfa [[Versailles]], Ffrainc)]]
 
'''Siarl Martel''' ([[23 Awst]] [[686]] – [[22 Hydref]] [[741]]) oedd [[Maer y Llys]] yn nheyrnas [[Ffranciaid|Ffrancaidd]] [[Austrasia]] o'r flwyddyn [[715]] hyd ei farwolaeth. Mae'n fwyaf enwog am ei fuddugoliaeth ym [[Brwydr Tours|Mrwydr Tours]] yn erbyn byddin Fwslimaidd.
Llinell 5:
Roedd Siarl yn fab gordderch i [[Pepin de Heristal]] a'i ordderch Alpaïde de Bruyères. Ar farwolaeth ei dad yn ([[714]]), cymerodd Siarl ei le fel Maer y Llys. Deilydd y swydd yma oedd yn rheoli'r deyrnas mewn gwirionedd; swyddogaeth seremonïol yn unig oedd gan y brenin. Nid oedd Plectrude, gwraig Pepin, yn barod i dderbyn hyn, a llwyddodd i garcharu Siarl, gan reoli ei hun dros ei mab chwech oed, Thiaud. Cododd nifer o daleithiau mewn gwrthryfel mewn ymateb i'r syniad o gael eu rheoli gan wraig, a cymerodd teyrnas [[Neustria]] fantais i orchfygu Austrasia mewn brwydr.
 
Llwyddodd Siarl i ddianc o'r carchar. Gorchfygodd y Neustraid mewn dwy frwydr a gorfododd Plectrude a'i mab i ildio. Erbyn 720 yr oedd wedi uno tiriogaethau'r Ffranciaid yn un deyrnas. Yn [[719]] gorchfygodd [[Radbod]], brenin y [[Ffrisiaid]] a gwneud [[Ffrisia]] yn rhan o Ymerodraeth y Ffranciaid.
 
Yn [[732]] bu raid i Martel wynebu byddin Fwslimaidd dan reolwr [[Al-Andalus]], [[Abdul Rahman Al Ghafiqi]]. Diweddodd Brwydr Tours mewn buddugoliaeth fawr i'r Cristionogion, gyda Abdul Rahman ei hun ymhlith y lladdedigion. Mae nifer o haneswyr yn ystyried i'r frwydr yma fod yn un o'r rhai mwyaf tyngedfennol yn hanes Ewrop, ac y gallai Ewrop oll fod wedi dod yn rhan o'r byd Islamaidd onibai am fuddugoliaeth Martel. Rhwng [[735]] a [[737]] enillodd Martel nifer o fuddugoliaethau eraill dros yr Arabiaid yn ne Ffrainc.
Llinell 43:
[[hr:Karlo Martel]]
[[hu:Martell Károly]]
[[is:Karl hamar]]
[[it:Carlo Martello]]
[[ja:カール・マルテル]]