Louis Pasteur: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
categoriau
Xqbot (sgwrs | cyfraniadau)
B robot yn newid: ku:Louis Pasteur; cosmetic changes
Llinell 1:
[[Delwedd:Louis Pasteur.jpg|bawd|180px|Louis Pasteur]]
[[Cemeg|Cemegydd]]ydd Ffrengig sy'n fwyaf enwog am ei waith ym maes oedd [[meicrobioleg]] oedd '''Louis Pasteur''' ([[27 Rhagfyr]] [[1822]] – [[28 Medi]] [[1895]]).
 
Ganed ef yn [[Dole, Jura|Dole]] yn ''département'' [[Jura (département)|Jura]] yn [[Ffrainc]]. Sylweddoddol ei brifathro yn yr ysgol fod ganddo allu anarferol, ac awgrymodd ei fod yn ceisio am le yn yr [[École Normale Supérieure]]. Bu'n dysgu ffiseg yn Lycée [[Dijon]] am gyfnod byr, cyn cael cadair cemeg ym [[Prifysgol Strasbourg|Mhrifysgol Strasbourg]]. Yno priododd Marie Laurent yn [[1849]]. Cawsant bump o blant, ond bu tri ohonynt farw yn ieuanc. Yn [[1854]], daeth yn Ddeon y Coleg Gwyddoniaeth newydd yn [[Lille]], ac yn [[1856]] yn gyfarwyddwr astudiaethau gwyddonol yn yr École Normale Supérieure.
 
Profodd arbrofion Pasteur mai meicroorganau oedd yn achosi afiechydon. Ystyrir ef, gyda [[Ferdinand Cohn]] a [[Robert Koch]], yn dad meicrobioleg. Enwyd y broses o basteureiddio, i ladd meicroorganau mewn [[llaeth]] a hylifau eraill. Tra'n astudio [[eplesiad]] siwgr i [[alcohol]] gan [[burum|furum]], daeth Pasteur i'r casgliad fod eplesiad yn cael ei gataleiddio gan rym bywiol o fewn y celloedd burum a elwir yn ''esplesiaid'', ac yn wreiddiol credwyd fod yr rhain yn gweithio o fewn organebau byw yn unig. Ysgrifennodd Pasteur fod ''"eplesiad alcoholig yn weithred sy'n gydberthnasol â bywyd ac trefniant celloedd burum, nid marwolaeth neu bydredd y celloedd."''
 
Llinell 56:
[[ka:ლუი პასტერი]]
[[ko:루이 파스퇴르]]
[[ku:LûyîLouis PasturPasteur]]
[[la:Ludovicus Pasteur]]
[[lb:Louis Pasteur]]