Castell Caernarfon: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

[[Castell]] sydd yng nghanol tref [[Caernarfon]], [[Gwynedd]] ac ar lannau [[Afon Seiont]] ac [[Afon Menai]] yw '''Castell Caernarfon''', safle strategol a phwysig iawn yn ystod goresgyniad y Normaniaid, y Sacsoniaid a'r Saeson. Fe'i codwyd gan [[Edward I o Loegr|Edward I]], brenin [[Lloegr]] rhwng [[1283]] a [[1330]]. Mae'n gastell consentrig wedi ei gynllunio gan [[James o St George]], a'r muriau wedi cael eu cynlluno i edrych fel muriau amddiffynnol [[Caergystennin]]. Mae Castell Caernarfon yn gampwaith ymhlith cestyll gogledd Cymru ac, fel un o'r cestyll hynny, mae ar restr [[Safleoedd Treftadaeth y Byd]] [[UNESCO]] ers [[1986]].

 

Yn y castell hwn y ganwyd [[Edward II o Loegr|Edward II]], brenin Lloegr ym [[1284]], cyn i'r castell gael ei gwblhau. Cyn hynny roedd yma gaer [[Rhufeinig]] yn [[Segontium]], tu allan i'r dref bresennol, a chastell [[Normaniaid|Normanaidd]] yn ogystal.

[[Delwedd:Caernarfon Castle plan labelled.png|bawd|chwith|[[Cynllun pensaerniol]] o Gastell Caernarfon.<br /> A – Porth y Dŵr; B – Tŵr yr Eryr; C – Tŵr y Frenhines; D – Tŵr y Ffynnon; E – Ward Isaf; F – Y Neuadd Fawr; G – Ceginau; H – Tŵr Chamberlain; I – Tŵr y Brenin; J – Ward Uchaf; K – Y Tŵr Du; L – Tŵr yr Ŷd; M – Tŵr y Gogledd Ddwyrain; N – Tŵr y tanc dŵr; O – Porth y Frenhines. Glas: y rhannau a godwyd rhwng 1283–92, coch: rhwng 1295–1323.]]

 

Yng ngwrthryfel Cymreig [[1294]]-[[1295]] roedd y dref a'r castell dan reolaeth [[Madog ap Llywelyn]] am gyfnod. Yn ddiweddarach, llwyddodd [[Owain Glyn Dŵr]] i gipio'r castell yn [[1403]] a [[1404]].