Ymerodraeth yr Inca: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

[[ImageDelwedd:Expansion Imperio Inca-1-.JPG|thumb|de|200px|Ymestyniad Ymerodraeth yr Inca rhwng [[1438]] a [[1525]].]]

'''Ymerodraeth yr Inca''' ([[Quechua]]: '''Tawantinsuyu''') oedd yr ymerodraeth fwyaf ar gyfandir America. Prifddinad yr ymerodraeth oedd [[Cusco]], a'i chanolbwynt oedd ucheldiroedd yr [[Andes]] ym [[Periw|Mheriw]]. Dechreuodd ddatblygu yn gynnar yn y [[13eg ganrif]], a chafwyd y tŵf mwyaf rhwng 1438 a 1533, pan ddaeth rhan fawr o orllewin De America dan eu rheolaeth, yn cynnwys y rhan fwyaf o [[Ecuador]], [[Periw]], gorllewin a de [[Bolifia]], gogledd-orllewin [[yr Ariannin]], gogledd a rhan o ganolbarth [[Chile]] a de [[Colombia]]. Galwai'r Inca eu brenin yn "blentyn yr haul".

Cyrhaeddodd y Sbaenwyr dan [[Francisco Pizarro]] i diriogaethau'r Inca yn 1526. Roedd yn awnlwg ei bod yn wlad gyfoethog, a theithiodd Pizarro i Sbaen i gael hawl i'w goresgyn. Dychwelodd yn 1532, pan oedd yr ymerodraeth ar ganol [[rhyfel cartref]] rhwng dau fab Huayna Capac, [[Huascar]] ac [[Atahualpa]]. Roedd hefyd wedi ei gwanychu gan [[y frech wen]], oedd wedi lledu o ganolbarth America. Dim ond 180 o ddynion oedd gan Pizarro, ond llwyddodd i goncro'r ymerodraeth. Dienyddiwyd Atahualpa yn Awst [[1533]].