Caethwasiaeth: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
SieBot (sgwrs | cyfraniadau) B robot yn ychwanegu: ml:അടിമത്തം |
Xqbot (sgwrs | cyfraniadau) B robot yn newid: nds:Slaveree; cosmetic changes |
||
Llinell 13:
Gyda darganfyddiad a choloneiddio [[America]] gan wahanol wledydd Ewropeaidd, oedd angen llafur i dyfu cnydau ac i weithio mwynfeydd. Dechreuodd yr arferiad o ddod a chaethion o Affrica i wneud y gwaith yma yn y [[16eg ganrif]], a thyfodd yn raddol ar y cyntaf, yna'n gyflymach yn y [[18fed ganrif]]. O orllewin Affica y deuai'r rhan fwyaf o'r caethion hyn. Credir i dua 30 miliwn o Affricanwyr gael ei cario dros [[Môr Iwerydd|Fôr Iwerydd]] cyn i'r fasnach ddod i ben yn y [[19eg ganrif]]. Y prif wledydd oedd yn gyfrifol am y fasnach oedd:
* [[Portiwgal]] 10,500,000
* [[Y Deyrnas Unedig]] 8,500,000
* [[Sbaen]] 4,000,000
* [[Ffrainc]] 2,000,000
* [[Unol Daleithiau]] 2,000,000
* [[Yr Iseldiroedd]] 1,000,000
* Tywysogaethau [[yr Almaen]] 500,000
* [[Denmarc]] 500,000
* [[Brasil]] 500,000
* Eraill 500.000
Tua diwedd y 18fed ganrif dechreuodd symudiad i roi diwedd ar gaethwasiaeth. Yn [[1807]], ar gymhelliad [[William Wilberforce]] ac eraill, pasiwyd deddf yn y Deyrnas Unedig i roi diwedd ar y fasnach mewn caethion, ond nid ar gaethwasiaeth ei hun. Pasiwyd deddf i roi diwedd ar gaethwasiaeth yn [[Mexico]] yn [[1810]]. Yn yr [[Unol Daleithiau]], roedd caethwasiaeth yn un o'r ffactorau a arweiniodd at [[Rhyfel Cartref America|Ryfel Catref America]], ac yn ystod y rhyfel hwnnw cyhoeddodd [[Abraham Lincoln]] y byddai'r caethion yn cael ei rhyddhau.
Llinell 31:
== Llyfryddiaeth ==
* E. Wyn James, [http://www.cf.ac.uk/insrv/libraries/scolar/digital/welshballads/caethwasanaeth.html ‘Caethwasanaeth a’r Beirdd, 1790-1840’], ''Taliesin'', 119 (2003), tt.37-60. ISSN 0049-2884.
* E. Wyn James, [http://www.cardiff.ac.uk/insrv/libraries/scolar/digital/welshballads/welsh-ballads-and-american-slavery.html ‘Welsh Ballads and American Slavery’], ''Welsh Journal of Religious History'', 2 (2007), tt.59-86. ISSN 0967-3938.
* D. Hugh Matthews, 'Bedyddwyr Cymraeg a Chaethwasiaeth', ''Y Traethodydd'', Ebrill 2004, tt.84-91. ISSN 0969-8930.
* Daniel Williams, 'Hil, Iaith a Chaethwasanaeth; Samuel Roberts a "Chymysgiad Achau" ', ''Y Traethodydd'', Ebrill 2004, tt.92-106. ISSN 0969-8930.
[[Categori:Caethwasiaeth]]
Llinell 89:
[[mr:गुलामगिरी]]
[[ms:Perhambaan]]
[[nds:
[[new:दास]]
[[nl:Slavernij]]
| |||