[[Delwedd:Inflamed appendix.jpg|bawd|dde|Y cwlwm (neu'r 'apendics') chwyddiedig yn cael ei dynnu gan [[llawfeddyg]]on.]]
Nid ydy [[gwyddoniaeth]] hyd yma wedi darganfod beth yw pwrpas y darnDarn bychan hwn o gnawd, rhwng y [[coluddyn mawr]] a'r [[coluddyn bach]], o'r enwydy cwlwm y coledd (neu 'apendics' ar lafar gwlad). Nid ydy [[gwyddoniaeth]] hyd yma wedi darganfod beth yw ei bwrpas. Mewn rhai pobl, mae'n chwyddo neu'n 'llidio', a'r unig ateb ydy ei dynnu drwy [[llawdriniaeth|lawdriniaeth]] mewn [[ysbyty]]; naill ai [[laparotomi]] neu [[laparoscopi]]. Heb driniaeth, mae'r claf yn marw o [[llid y ffedog]] ('peritonitis') a sioc.