Eliezer Ben-Yehuda: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Llinell 12:
===Palesteina===
[[File:Eliezer Ben-Yehuda at his desk in Jerusalem - c1912.jpg|thumb|Ben-Yehuda wrth ei ddesg, Jerwsalem, c1912]]
Ym 1881 ymfudodd Ben-Yehuda i [[Palesteina|Balesteina]] a oedd, ar y pryd, yn rhan o [[Ymerodraeth yr Otomaniaid]] Twrceg, ac ymgartrefodd yn [[Jerwsalem]]. Fe ddaeth o hyd i swydd yn addysgu yn ysgol yr Alliance Israelite Universelle .<ref name="haaretz1">{{cite web|url=https://www.haaretz.com/1.5063931|title=Confessions of a polyglot|author=Balint, Benjamin|first=|date=|website=|publisher=[[Haaretz]]|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref> Wedi'i symbylu gan ddelfrydau adnewyddu ysbryd yr Iddewon a gwrthod ffordd o fyw yr Iddew yn y diaspora, aeth Ben-Yehuda ati i ddatblygu Hebraeg fel iaith newydd a allai ddisodli'r gwahanol dafodieithoedd [[AlmenegAlmaeneg IddewonIddewaidd|Iddeweg]] ac iethoedd eraill y Disapora fel modd o gyfathrebu bob dydd rhwng Iddewon a wnaeth aliyah o wahanol ranbarthau'r byd. Ystyriodd Ben-Yehuda yr Hebraeg a [[Seioniaeth]] fel symbiotig: "Gall yr iaith Hebraeg fyw dim ond os ydym yn adfywio'r genedl a'i dychwelyd i'r wlad," meddai.<ref name="haaretz1">{{cite web|url=https://www.haaretz.com/1.5063931|title=Confessions of a polyglot|author=Balint, Benjamin|first=|date=|website=|publisher=[[Haaretz]]|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=}}</ref> reodd Iddewon Jewsalem ar y pryd yn siarad amrywiaeth o ieithoedd, [[Almaeneg Iddewon|Iddeweg]] ymysg Iddewon Ashkenazi (Ewrop), Ladino (Sbaeneg canol-oesol Iddewig) ac Arabeg gan Iddewon Shepardim. Byddent hefyd yn siarad Ffrangeg.<ref>https://www.haaretz.com/opinion/.premium-eliezer-ben-yehuda-is-turning-in-his-grave-over-israels-humiliation-of-arabic-1.5472510</ref> Roeddynt weithiau'n cyfathrebu ymysg ei gilydd mewn Hebraeg syml.
 
Priododd Ben Yehuda ddwywaith, i ddau chwiorydd. Bu farw ei wraig gyntaf, Devora (gŵr Jonas) ym 1891 o [[twbercwlosis|dwbercwlosis]], a'i adael gyda phump o blant bach. [5] Ei dymuniad olaf oedd bod Eliezer yn priodi ei chwaer iau, Paula Beila. Yn fuan ar ôl marwolaeth ei wraig, Devora, bu farw tri o'i blant o ddifftheria o fewn 10 diwrnod. Chwe mis yn ddiweddarach, priododd Paula,<ref name="haaretz2">{{cite web|url=https://archive.li/LBLjb|title=Flesh-and-Blood Prophet|author=Naor, Mordechai|first=|date=|website=|publisher=[[Haaretz]]|accessdate=2008-10-01}}</ref> who took the Hebrew name "Hemda."<ref>{{cite web |url=http://www.jafi.org.il/education/100/people/bios/beliezer.html |title=Archived copy |accessdate=2007-11-06 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071022114902/http://www.jafi.org.il/education/100/PEOPLE/BIOS/beliezer.html |archivedate=2007-10-22 |df= }}</ref> a gymerodd yr enw Hebraeg "Hemda." [7] Daeth Hemda Ben-Yehuda yn newyddiadurwr ac awdur cyflawnedig yn ei phen ei hun, gan sicrhau cwblhau'r geiriadur Hebraeg yn y degawdau ar ôl i Eliezer marwolaeth, yn ogystal â hyrwyddo codi arian a chydlynu pwyllgorau ysgolheigion ym Mhlaidleinaidd a thramor.