Iau (duw): Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
YurikBot (sgwrs | cyfraniadau) B robot Modifying: no:Zevs |
Dim crynodeb golygu |
||
Llinell 1:
[[Delwedd:IngresJupiterAndThetis.jpg|200px|de|bawd|"Jupiter et Thétis" gan [[Jean Ingres]], 1811]]
'''Iau''' oedd brenin y duwiau yn [[chwedloniaeth]] [[Groeg]] (a'i alwaodd yn ''Zeus'') a [[Rhufain]] (a'i alwodd wrth ei enw [[Lladin]] ''Iuppiter'' neu ''Iovis'' yn y modd genidol). Rhoddodd ei enw i [[Iau (planed)|Iau]], y [[planed]] mwyaf yng [[Cysawd yr haul|nghysawd yr Haul]] ac enwyd diwrnod o'r wythnos ar ôl, ''Iovis dies'', a ddaeth i'r Gymraeg fel Dydd Iau.▼
▲'''Iau''' oedd brenin y duwiau yn [[chwedloniaeth]] [[Groeg]] (a'i alwaodd yn ''Zeus'') a [[Rhufain]] (a'i alwodd wrth ei enw [[Lladin]] ''Iuppiter'' neu ''Iovis'' yn y modd genidol). Rhoddodd ei enw i [[Iau (planed)|Iau]], y [[planed]] mwyaf yng [[Cysawd yr
Roedd Iau yn briod i [[Juno]] (Hera yng Ngroeg) ond yn anffyddlon ac yn cael nifer o berthnasau gyda duwiesau a merched meidrol. Ei blant gyda Juno oedd [[Hebe]], [[Mawrth (duw)|Mawrth]] a [[Vulcan]] (Hephaestos).
Ym mysg plant anghyfreithlon niferus Iau oedd [[Apollo]] a [[Diana (duwies)|Diana]] (Artemis) gyda'r ffigur dirgel Latona (neu Leto); [[Mercher (duw)|Mercher]] gyda Maia, merch Atlas; [[Bacchus]], duw gwin, gyda Semele, merch Cadmus; [[Proserpina]] (Persephone) gyda'r dduwies [[Ceres (mytholeg)|Ceres]] (Demeter); a'r arwr [[Ercwlff]] gyda'r ferch meidrol Alcmene.
Byddai Iau yn aml yn cymryd ffurf arall i guddio oddi wrth Juno neu ddod yn agosach at ei gariadon. Fe hudodd Iau [[Leda]], Brenhines [[Sparta]] wedi'i guddwisgo fel [[alarch]] a chawsant yn blant yr efeilliaid [[Castor]] a [[Pollux]]. Cafodd berthynas ag [[Io]], merch y duw Inachus, wedi'i guddwisgo fel cwmwl fel na byddai ei wraig yn ei ddatgelu, ond yn ofer.
Llinell 11 ⟶ 13:
Roedd yr [[eryr]] a'r taranfollt yn briodoleddau cyffredin gan Iau. Caiff ei bortreadu yn aml yn eistedd ar ei orsedd yn dal teyrnwialen.
[[Category:Mytholeg
[[als:Zeus]]
| |||