Pabo Post Prydain: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
TobeBot (sgwrs | cyfraniadau) B robot yn ychwanegu: br:Pabo Post Prydain, it:Pabo Post Prydein |
llun, trefn |
||
Llinell 1:
Pennaeth o'r [[Hen Ogledd]] oedd '''Pabo Post Prydain''' ([[Cymraeg Canol]]: '''Pabo Post Prydein''') (fl. 6ed ganrif). Yn ôl traddodiad, roedd Pabo yn un o ddisgynyddion y Brenin [[Coel Hen]]. Fe'i cysylltir â [[Llanbabo]] ym [[Môn]] ond does dim prawf pendant i'w uniaethu â'r sant Pabo a goffeir yn enw'r [[llan]] honno, sydd fel arall yn anhysbys.
==Yr Hen Ogledd==
Yn yr achau traddodiadol a geir yn y testun Cymraeg Canol [[Bonedd Gwŷr y Gogledd]], ceir llinach Pabo Post Prydain ac enwau ei feibion:
Llinell 9 ⟶ 10:
Yn y casgliad o draddodiadau Cymreig a Brythonig [[Trioedd Ynys Prydain]], cofnodir Dunawd fab Pabo Post Prydain yn un o 'Dri Phost Cad [[Ynys Prydain]]'. Mae'r enw Pabo yn Gymreigiad o'r gair [[Lladin]] ''papa''. Gelwir Urien Rheged yn 'Bost Prydain' hefyd. Trosiad yw 'post' am gynhalwr, h.y. brenin neu bennaeth, un sy'n cynnal trefn y gymdeithas.
Cyfeirir at Pabo Post Prydain yng ngwaith y bardd [[Llygad Gŵr]] ac efallai hefyd mewn cerddi gan [[Llywarch ap Llywelyn]] ([[Prydydd y Moch]]) a'r [[Ustus Llwyd]].▼
== Sant Llanbabo ==
[[Delwedd:Eglwys Pabo Sant, Llanbabo, Isle of Anglesey.jpg|200px|bawd|Eglwys Pabo Sant, [[Llanbabo]].]]
Cofnododd [[Lewis Morris]] arysgrif ar hen faen a ddangoswyd iddo fel bedd honedig Pabo yn eglwys Llanbabo yn y 18fed ganrif. Roedd yn darllen:
Llinell 14 ⟶ 19:
Ond dydy'r arysgrifen ddim yn ddigon eglur i'w darllen yn iawn heddiw ac mae haneswyr yn amau dilysrwydd y traddodiad am nad oes rheswm amlwg i frenin o'r Hen Ogledd ymddeol i fod yn glerigwr ym Môn, ymhell i'r de.
▲Cyfeirir at Pabo Post Prydain yng ngwaith y bardd [[Llygad Gŵr]] ac efallai hefyd mewn cerddi gan [[Llywarch ap Llywelyn]] ([[Prydydd y Moch]]) a'r [[Ustus Llwyd]].
== Ffynhonnell ==
| |||