Gorsedd y Beirdd: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cymdeithas o [[Bardd|feirdd]], llenorion, [[cerdd]]orion a phwysigion y [[Diwylliant Cymraeg|byd diwylliannol Cymraeg]], a sefydlwyd gan [[Iolo Morganwg]] yn [[Llundain]] yn [[1792]] yw '''Gorsedd y Beirdd''' (enw llawn '''Gorsedd Beirdd Ynys Prydain'''). Mae tair carfan o aelodau yn perthyn i'r orsedd ac mae gan bob grŵp ei liw. Daw'r [[Archdderwydd]] bob amser o blith y rhai sy'n gwisgo gwyn. Gellir dod yn aelod drwy lwyddo mewn arholiad, cael eich dewis i ddod yn aelod neu drwy ennill y gadair, y goron neu'r Fedal Ryddiaith mewn Eisteddfod Genedlaethol. Yn ogystal ag ar lwyfan yr Eisteddfod Genedlaethol mae'r Orsedd yn cyfarfod yng Nghylch yr Orsedd. Unwaith, canhaliwyd cyfarfod o'r orsedd yn Llydaw.

Cynhaliwyd [[Eisteddfod Caerfyrddin 1819]] yng ngwesty'r Llwyn Iorwg (neu'r ''Ivy Bush'') yng [[Caerfyrddin|Nghaerfyrddin]], a penderfynwydphenderfynwyd cynnwys yr Orsedd fel rhan o'r defodau. Ers hynny mae'r Orsedd wedi dod yn fwyfwy cyfystyr â seremonïau'r [[Eisteddfod Genedlaethol]], yn arbennig seremoniauseremonïau'r [[Cadair yr Eisteddfod Genedlaethol|Cadeirio]], y [[Coron yr Eisteddfod Genedlaethol|Coroni]] a'r [[Fedal Ryddiaith]]. Mae ambell i [[Archdderwydd]] wedi defnyddio ei safle i wneud datganiadau gwleidyddol.

Gwaith dychymyg [[Iolo Morganwg]] yw'r Orsedd. Bathodyn yr Orsedd yw y [[Nod Cyfrin]] sydd ar holl regalia'r Orsedd. Ymhlith y rhai sy'n cael eu gwisgo gan yr Archdderwydd mae coron, dwyfronneg a theyrnwialen. Yn perthyn i'r orsedd hefyd y mae [[Baner yr Orsedd]], [[Cleddyf yr Orsedd]] a'r [[Hanner Cleddyf]]. Bydd cleddyf yr orsedd yn cael ei ddefnyddio i agor a chau'r Orsedd ac yn ystod seremoniauseremonïau'r eisteddfodEisteddfod. Cleddyf [[heddwch]] yw hi a dyna pam na fydd byth yn cael ei thynnu yr holl ffordd o'r wain.

Cyflwynir y [[Corn Hirlas]] i'r archdderwyddArchdderwydd gan un o famau'r fro i estyn croeso'r ardal i'r eisteddfod. Yn hanesyddol roedd yr hen gorn yfed yn llys y tywysogion yn estyn croeso i'r gwahoddedigion i'r llys. Bydd un o forynion yr ardal yn rhoi [[Aberthged]] i'r Archdderwydd sef ysgybysgub o ŷd, gwair a blodau'r maes yn arwydd o roddion Duw i'r ardal.