Prif wreiddyn: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
manion
Llinell 1:
[[File:Root Systems.svg|250px260px|rightbawd|DauCeir dau fath o system wreiddiau mewn planhigion.: Systemsystem fibrios (A) sya'n nodweddu ganu gwreiddiau o'r feintiauun cymharusmaint a'r system 'prif wreiddyn' (B) sy'n tyfu prif wraidd gyda gwreiddiau eraill, llai yn canghennu oddi wrtho.]]
[[File:Dandelion Blackwell 0136.jpg|thumb|260px|Darlun yn dangos prif wreiddyn]]
Y '''prif wreiddyn''' (Saesneg, ''taproot'') yw'r gwreiddyn sy'n tyfu yn'n fertigol, yn syth i lawr o'r planhigyn. Mae'n ffurfio'r canol o le y bydd gwreiddiau eraill yn ymasagaru. Ceir y prif wreiddyn yn nodweddiadol mewn tri ffurf; y gwreiddyn corn ([[conig]]); gwreiddyn gwerthydaidd (''fusiform''); a'r gwreiddyn napiform.
 
==Prif Wreiddynwreiddyn Cyffredincyffredin==
Ceir rhai planhigion bwytadwy sydd wedi ei'u ffurfio o'r prif wreiddyn. Yn eieu mysg mae'r [[moronen|foronen]], y [[panasen]], y [[rhuddygl]], a'r [[Erfinen wyllt]].
 
Ceir prif wreiddyn yn amlwg mewn planhigion eraill fel [[Dant y llew]] a'r [[Cyngaf mawr]].
 
Mae planhigion sydd â phrif wreiddyn ynayn noddanodd i'w symud. Mae system y prif wreiddyn yn cyferbynu gyda system gwreiddiau fibrilar, sydd â rhwydwaith o wahanol wreiddiau. Bydd y rhan fwyaf o goed yn dechrau eu hoes gyda phrif wreiddyn, ond wedi rhai blynyddoedd bydd system o wreiddiau fibrous yn datblygu o'r canol. Daeth sawl prif wreiddyn yn bryf organ y planhigyn.
 
==Defnydd o'r Prifprif Wreiddynwreiddyn mewn tir crin==
Bydd rhai amaethwyr ecolegol[[ecoleg]]ol, megis [[Pieter Hoff]] yn gwneud defnydd o nerth a gallu y'r prif wreiddyn i dyrchu'n ddwfn i'r ddaear, hyd yn oed mewn tir diffrwyth, er mwyn canfod a thorsglwyddo dŵr a maeth i dyfu'r planhigyn. Gyda'i gwmni ''Groasis Waterboxx'' mae Hoff yn argymell i bobl sy'n planu planhigyn neu goeden i docio gwreiddiau system fibrios er mwyn hyrwyddo'r prif wraidd i weithio'n galetach a thyfu'n is ac yn gynt i lawr i'r ddaear i ganfod maeth a dŵr a diogelu rhag sychder neu newidiadau mawr mewn tymheredd uwch ben y pridd.<ref>https://www.groasis.com/en/planting/capture-condensation-and-use-it-for-planting-trees-and-vegetables</ref><ref>https://www.youtube.com/watch?v=ZvAFzn85g4c&list=UUjI5jo9A8z3tmIhyX4Qf0GA&index=70</ref>
 
==Oriel==
<gallery>
File:West Show Jersey July 2010 14.jpg|Moron ynMoronen: enghraifft o wreiddyn corn
File:Raphanus sativus 00.jpg|fusiformFusiform
File:Brassica rapa turnip.jpg|napiformNapiform
File:Plant taproot.jpg|Prif wreiddyn
</gallery>
Llinell 29:
 
==Cyfeiriadau==
{{cyfeiriadau}}
 
[[Categori:Planhigion]]