Waldo Williams: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
arddull arferol yw rhoi'r enw poblogaidd yn gyntaf a dyddiad ar ei ol; yr enw llawn yn nes ymlaen (magwraeth fel arfer)
Rob Rhys (sgwrs | cyfraniadau)
chydig mwy am ei berthynas â Linda a mân ddiwygiadau
Llinell 6:
Cafodd '''Waldo Goronwy Williams''' ei eni yn [[Hwlffordd]], yn fab i [[J Edwal Williams]], athro ysgol gynradd a Chymro Cymraeg. Enw ei fam (cyn priodi) oedd [[Angharad Jones]] a Saesneg oedd ei hiaith hi. Mae'n werth nodi fod tad Waldo a'r Parch [[John Jenkins (gweinidog ac heddychwr)|John Jenkins]], gweinidog gyda'r Bedyddwyr yn Hill Park, Hwlffordd, yn heddychwyr ac yn aelodau o'r Blaid Lafur Annibynnol.
 
Roedd yn saith oed yn dysgu [[Cymraeg]] pan symudodd y teulu i [[Mynachlog-ddu|Fynachlog-ddu]] yng ngogledd [[Sir Benfro]], [[1911]] - [[1915]] lle roedd ei dad yn brifathro ar yr ysgol gynradd. Yn [[1915]] daeth ei dad yn brifathro ar Ysgol Brynconin, Llandisilio a daeth y teulu'n aelodau o eglwys y Bedyddwyr, Blaenconin lle roedd y Parch [[T.J. Michael (Gweinidog)|TD J Michael]] yn weinidog; heddychwr arall. Mynychodd Ysgol Ramadeg Arberth cyn mynd i Goleg Prifysgol Cymru, Aberystwyth a graddio yn [[1926]] mewn Saesneg. Yn dilyn hyfforddiant fel athro bu'n dysgu mewn nifer o ysgolion yn Sir Benfro. Bu hefyd yn dysgu yng Ngogledd Cymru (Ysgol Botwnnog) a Lloegr . Bu'n hefyddiwtor yn diwtorddiweddarach ar dosbarthiadauddosbarthiadau nos a drefnid gan Adran Efrydiau Allanol, [[Coleg y Brifysgol Aberystwyth]].
 
Priododd Linda Llewellyn yn 1941, ond bu hithau farw o'r [[diciâu]] yn 1943, a wnaeth e ddim priodi eilwaith. CyfeirioddYn droeony gerdd 'Tri Bardd o Sais a Lloegr' mae'n cyfeirio atdat y blynyddoedd hyngyda Linda fel 'yfy blynyddoeddmlynyddoedd mawr'. Yn ei gywydd coffa byr iddi dywed i Linda wneud i'w awen fod fel 'aderyn bach uwch drain byd.'
 
Dysgodd [[Gwyddeleg|Wyddeleg]] yn rhugl, a thrulioddthreuliodd lawer o amser yn [[Iwerddon]] yng nghwmni ei gyfaill [[Pádraig Ó Fiannachta]] a'i chwaer; dysgodd Pádraig y Gymraeg i eraill ym MhrifsgolMhrifysgol Maynooth. Wedi i Waldo golli ei swydd, gwnaeth gais i fod yn brifathro yn Maynooth, ond ni chafodd y swydd gan nad oedd yn aelod o'r Eglwys Gatholig.
 
Roedd yn wrthwynebydd cydwybodol yn ystod yr [[Ail Ryfel Byd]]. Rhyddhawyd ef yn ddiamod yn dilyn ei ddatganiad gerbron tribiwnlys yng Nghaerfyrddin, 12 Chwefror, 1942.<ref>Datganiad Waldo [[y Traethodydd]] hydref 1971.</ref>
[[Delwedd:Family of Angharad mother of Waldo Williams Contrast.jpg|bawd|300px|chwith|Angharad, mam Waldo (chwith) a'i theulu, tua 1895.]]
 
Roedd yn teimlo mor gryf yn erbyn [[Rhyfel Corea]] nes iddo wrthod talu'r dreth incwm, ac fe'i carcharwyd am hynny ddechrau'r [[1960au]]. Roedd yn ymwybodol iawn o feirniadaeth [[Mohandas Gandhi]] ar y llenor [[Rabindranath Tagore]] pan ddywedodd wrth Tagore 'rhowch i ni weithredoedd nid geiriau.' GofynwydGofynnwyd i Waldo a oedd wedi ystyried cyhoeddi ei gerddi. Dyma ei ateb i [[D.J. Williams]] "Roeddwn i'n teimlo y byddai eu cael gyda'i gilydd mewn llyfr yn ofnadwy, yn rhagrithiol ac yn annioddefol heb fy mod yn gwneud ymdrech i wneud rhywbeth heblaw canu am y peth hwn.<ref>Jâms Nicholas Darlith Goffa Lewis Valentine - Cymdeithas Heddwch Undeb Bedyddwyr Cymru, 2000. Tud 12/13</ref><ref>[http://www.waldowilliams.com/?page_id=97 www.waldowilliams.com;] adalwyd 20 Mai 2015</ref> Dylanwadodd y bardd sosialaidd a'r athronydd [[Edward Carpenter]] arno ef a'i dad.
[[Delwedd:Cofio-remembering Waldo Williams - geograph.org.uk - 1404260.jpg|bawd|Cofeb Waldo yn Rhos Fach, ger [[Mynachlogddu]].]]
Safodd dros [[Plaid Cymru|Blaid Cymru]] yn Etholiad Cyffredinol [[1959]].
 
Fe'i claddwyd yn agos i'w wraig Linda ym mynwent capel BlaenconynBlaenconin, rhwng Llandysilio a Chlunderwen, lle mae ei garreg fedd yn dwyn y geiriau 'Gwyn eu byd y tangnefeddwyr'. Mae carreg goffa i Waldo ar y comin ger [[Mynachlog-ddu]].
 
==Teulu==