Emyr Humphreys: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
dolen Penyberth ac egluro pam y cafodd ei garcharu; manion
Thaf (sgwrs | cyfraniadau)
B fformatio cyfeiriad
Llinell 9:
| manmarw =
| enwbarddol =
| galwedigaeth = Cynhyrchydd radio, darlithydd, llenor
| cenedligrwydd = {{baner|Cymru}} [[Cymry|Cymreig]]
| ethnigrwydd =
Llinell 34:
== Bywgraffiad ==
=== Bywyd cynnar ===
Ganwyd Humphreys yn [[Trelawnyd|Nhrelawnyd]]<ref>{{dyf gwe| url=http://www.libraryofwales.org/english/low_detail.asp?book_ID=18| teitl=A Man's Estate by Emyr Humphreys| cyhoeddwr=Library of Wales| dyddiadcyrchiad=12 Chwefror 2010}}</ref> ger [[Prestatyn]], [[Sir y Fflint]], a mynychodd [[Ysgol Uwchradd y Rhyl]]. Siaradwr [[Saesneg]] yn unig oedd Humphreys ond dechreuodd ddysgu'r [[Cymraeg|Gymraeg]] wedi i ysgol fomio [[Penyberth]] yn [[Llŷn]] gael ei [[Tân yn Llŷn|llosgi ym 1936]] ac ysgogwyd ei ddiddordeb yn yr iaith.<ref name="HallOfFame" /><ref name="Indy">{{dyf gwe| url=http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/books/reviews/old-people-are-a-problem-by-emyr-humphreys-541623.html| teitl=Old People are a Problem By Emyr Humphreys| cyhoeddwr=The Independent| audur=[[Jan Morris]]| dyddiad=22 Mehefin 2003| dyddiadcyrchiad=12 Chwefror 2010}}</ref><ref name="BBCLleol" />
 
=== Gyrfa broffesiynol ===
Aeth ymlaen i astudio hanes ym [[Prifysgol Aberystwyth|Mhrifysgol Cymru, Aberystwyth]].<ref name="HallOfFame" /> Cofrestrodd fel [[gwrthwynebwr cydwybodol]] pan ddechreuodd yr [[Ail Ryfel Byd]] ym [[1939]].<ref>{{dyf gwe| url=http://www.walesonline.co.uk/showbiz-and-lifestyle/books-in-wales/2009/04/18/emyr-humphreys-final-book-the-woman-at-the-window-91466-23402392/| cyhoeddwr=Wales Online| dyddiad=18 Ebrill 2009| awdur=Steve Dube| teitl=Emyr Humphreys’ final book The Woman at the Window| dyddiadcyrchiad=1 Chwefror 2010}}</ref> Wedi'r rhyfel bu'n gweithio fel athro, cynhyrchydd radio gyda'r [[BBC]] ac yn ddiweddrach daeth yn ddarlithydd drama ym [[Prifysgol Bangor|Mhrifysgol Bangor]].<ref name="BritishCouncil">{{dyf gwe| url=http://www.contemporarywriters.com/authors/?p=auth5689470C1906a1640DUyJ4055700| cyhoeddwr=[[British Council]]| dyddiadcyrchiad=4 Chwefror 2010| teitl=Emyr Humphreys - Biography}}</ref> Carcharwyd Humphreys am wrthod prynu trwydded deledu yn ystod y 1970au mewn protest yn erbyn diffyg lle a statws i'r Gymraeg ar y teledu yng Nghymru.<ref name="Indy" />[<ref name="BBCLleol">{{dyf gwe| url=http://www.bbc.co.uk/cymru/gogleddorllewin/enwogion/llen/pages/emyrhumphreys.shtml]</ref><ref| nameteitl="Indy"Gogledd Orllewin: Llên: Emyr Humphreys| cyhoeddwr=BBC Lleol| dyddiadcyrchiad=15 Chwefror 2010}}</ref>
 
=== Gyrfa lenyddol ===
Daeth yn lenor llawn amser ym [[1972]].<ref name="BBCLleol" /> Yn ystod ei yrfa lenyddol, cyhoeddodd dros ugain o nofelau, gan gynnwys clasuron megis ''[[A Toy Epic]]'' (1958), ''Outside the House of Baal'' (1965), a ''The Land of the Living'', a chyfres epic o saith nofel yn adrodd hanes gwleidydol a diwylliannol Cymru yn yr [[20fed ganrif]]: ''Flesh and Blood'', ''The Best of Friends'', ''Salt of the Earth'', ''An Absolute Hero'', ''Open Secrets'', ''National Winner'' a ''Bonds of Attachment''. Mae hefyd wedi ysgrifennu dramâu ar gyfer y llwyfan a theledu, straeon byrion, ''The Taliesin Tradition'' (hanes diwylliannol Cymru), a cyhoedodd casgliad o'i farddoniaeth, ''Collected Poems'', ym 1999.<ref name="BritishCouncil" />
 
Ymysg ei anrhydeddau, gwobrwywyd y [[Gwobr Somerset Maugham|Wobr Somerset Maugham]] ym 1958 ar gyfer ''Hear and Forgive'', a'r [[Gwobr Hawthornden|Wobr Hawthornden]] ar gyfer ''A Toy Epic'' yr un flwyddyn.<ref name="HallOfFame">{{dyf gwe| url=http://www.bbc.co.uk/wales/northwest/halloffame/arts/emyrhumphreys.shtml| teitl=BBC - North West Wales Arts-Emyr Humphreys| cyhoeddwr=BBC| dyddiadcyrchiad=1 Chwefror 2010}}</ref> Enillodd Humphreys wobr [[Llyfr y Flwyddyn]] ym 1992 ac 1999.<ref>{{dyf gwe| url=http://www.academi.org/past-winners-and-judges/| teitl=Past Winners and Judges| cyhoeddwr=[[Academi]]| dyddiadcyrchiad=1 Chwefror 2010}}</ref><ref name="BritishCouncil" /> Yn 2004, enillodd Humphreys wobr cyntaf [[Siân Phillips]] am ei gyfraniad i radio a theledu yng nghymru.<ref name="BBCLleol" /> Mae Humphreys yn Gymrawd o'r [[Cymdeithas Frenhinol Llenyddiaeth|Gymdeithas Frenhinol Llenyddiaeth]]<ref name="BritishCouncil" /> ac yn un o noddwyr [[Canolfan Ymchwil i Lên ac Iaith Saesneg Cymru]].<ref>{{dyf gwe| url=http://www.cuv.ac.uk/CREW/ResearchProjects/ResearchProjectsandInitiatives/WritingWalesinEnglish/#| teitl=Writing Wales in English| cyhoeddwr=Prifysgol Abertawe| dyddiadcyrchiad=13 Chwefror 2010}}</ref>
 
Disgrifwyd ef gan [[R.S. Thomas]] fel "''the supreme interpreter of Welsh life''".<ref name="BritishCouncil" />
 
Ar hyn o bryd mae'n byw yn [[Llanfairpwll]], [[Ynys Môn]].<ref name="HallOfFame" /><ref name="BBCLleol" />
 
== Cyfeiriadau ==