GanwydLlawfeddyg o Gymro oedd '''Griffith Rowlands''' ar ([[9 Ebrill]] [[1761]] a fu farwodd– [[29 Mawrth]] [[1828]]).
==Cefndir==
Ar ôl treulio ei brentisiaeth fel llawfeddyg yn Lerpwl, llwyddodd i gael lle yn Ysbyty [[St. Bartholomew]], Llundain. Ar ôl cwblhau saith mlynedd o addysg feddygol, cafodd ei dderbynu dderbyn fel aelod o'r Cwmni Llawfeddygon, rhagflaenydd Coleg Brenhinol y Llawfeddygon ar yr [[1 Awst]] [[1782]]. ORoedd roeddyn llawfeddyg y ty yn ysbyty Bartholomew yn Llundain am ddwy flynedd. Cyn ymsefydlu fel llawfeddyg yng Nghaer. Yn [[1785]] apwyntiwyd ei hunef yn llawfeddyg i glafdy'r ddinas a bu yn y swydd am 43 o flynyddoedd.
Griffith Rowlands oedd un oro'r llawfeddygon llawfeddygioncyntaf yn [[Ewrop]] i trindrin claf trwy torridorri'r dwy ben yr asgwrn hefo llif. O dan driniaethei odriniaeth torrwyd bawd Thomas Charles oro#r [[Bala]] yn [[1799]] ar olôl iddo deithio noson rhewllyd lle gefoddcafodd ylosg fawdrhew ar ei rhewifawd. Gyda chymorth Rowlands hefyd y tynnwyd carreg yn pwyso dwy owns a chwarter o bledren Thomas Jones o [[Ddinbych]] yn [[1802]]. <ref>{{Cite web|url=https://bywgraffiadur.cymru/article/c5-ROWL-GRI-1761?&query=Griffith%20Rowlands&searchType=nameSearch&lang%5B%5D=cy&sort=sort_name&order=asc&rows=12&page=1#?c=0&m=0&s=0&cv=0&manifest=https://damsssl.llgc.org.uk/iiif/2.0/4669928/manifest.json&xywh=-668,0,3831,3841|title=ROWLANDS, GRIFFITH (1761 - 1828), llawfeddyg {{!}} Y Bywgraffiadur Cymreig|access-date=2019-01-25|website=bywgraffiadur.cymru}}</ref>
