John Thomas (Eifionydd): Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu |
Dim crynodeb golygu |
||
Llinell 4:
==Cefndir==
Collodd ei dad pan oedd yn ifanc iawn, heb dderbyn addysg ffurfiol, ac yn 9 mlwydd oed, cyn iddo ddysgu darllen sgript, cafodd ei brentisiaeth yn swyddfa argraffu [[Robert Isaac Jones]] (Alltud Eifion), [[Tremadoc]], lle mae'r roedd cyfnodolion llenyddol o'r enw Y Brython yn cael eu hargraffu a'u cyhoeddi. Daeth yn gyfansoddwr annormal gyflym a bu'n gweithio wedyn yn ei fasnach ym Mhwllheli, Y [[Rhyl]], a [[Machynlleth]]. Yn y cyfamser, datblygodd ddiddordeb brwd mewn llenyddiaeth, yn enwedig barddoniaeth Gymreig. Roedd hefyd wedi dechrau bregethu gyda'r Annibynwyr, a threuliodd gyfnod (1872-4) yn y Coleg Annibynnol yn [[Aberhonddu]]. O Lundain aeth i Gaernarfon i swyddfeydd [[Y Genedl Gymreig]] - yn gyntaf fel cyfansoddwr, wedyn yn yr adran fusnes a chlercyddol o'r swyddfa honno, yn y pen draw yn dod yn olygydd y papur newydd hwnnw a phapur newydd arall, [[Y Werin]]. Yn 1881-1882 cyhoeddodd, mewn dwy ran, [[Pigion Englynion fy Ngwlad]]. <ref>{{Cite web|url=https://biography.wales/article/s-THOM-JOH-1848#?c=0&m=0&s=0&cv=0&manifest=https://damsssl.llgc.org.uk/iiif/2.0/4671487/manifest.json&xywh=-570,0,2922,2930|title=THOMAS, JOHN (Eifionydd; 1848 - 1922), founder and editor of Y Geninen {{!}} Dictionary of Welsh Biography|access-date=2019-01-25|website=biography.wales}}</ref> Yn [[1881]] sefydlodd [[Eifionydd Y Geninen]], cylchgrawn llenyddol y bu'n ei olygu hyd adeg ei farwolaeth.
Daeth y cylchgrawn hwn i gysylltiad, yn enwedig trwy ohebiaeth, gyda nifer fawr o awduron a beirdd. Yr ochr arall o'i waith ar gyfer gweithgareddau diwylliannol Cymreig oedd ei gysylltiad â 'Gorsedd y Beirdd,' y daeth yn recordydd iddo. Yr oedd yn un o sylfaenwyr 'Cymdeithas Gorsedd y Beirdd', y rheini a luniodd; bu hefyd yn rhan amlwg iawn o ran yr arholiadau ar gyfer 'graddau' amrywiol y 'Gorsedd.' Roedd ef ei hun yn gystadleuydd mewn eisteddfodau, gan ennill sawl gwobr am gerddi. Bu farw yng Nghaernarfon, 19 Tachwedd [[1922]] a chladdwyd ef yno.
==Ffynonellau==
| |||