Fersiwn yn ôl 23:28, 24 Medi 2006 golygu 85.178.8.54 (sgwrs) →‎Gweler hefyd: add links to Wikisource ← Cymharer â'r fersiwn gynt		Fersiwn yn ôl 23:15, 19 Hydref 2006 golygu dadwneud Anatiomaros (sgwrs \| cyfraniadau) Awto-batrolwyr 86,744 golygiad tacluso ac ad-drefnu Cymharer â'r fersiwn dilynol →
Llinell 1: Casgliad o bedair stori yn seiliedig ar y traddodiad llafar Cymreig yw'r '''Mabinogi'''. ~~Oherwydd~~Eu ~~i'r~~henw ~~[[Arglwyddes Charlotte Guest]] gamddeall y gair 'mabynogyon' yn un o'r llawysgrif fe ddefnyddir y~~traddodiadol ~~gair~~yw [[~~Mabinogion]] ers iddi hi gyhoeddi ei chyfieithiad Saesneg o Bedair~~Pedair Cainc y Mabinogi]] ~~ond~~(mae ~~hefyd am nifer eraill o chwedlau llafar sydd~~''cainc'' yn ~~rhannol~~golygu a"cangen", ~~rhyw~~sef ~~sylfaen hanesyddol~~"chwedl o~~'r canol oesoedd iddyn nhw ond hefyd mae elfennau cynharach yn perthyn~~ ~~iddynt~~fewn ~~hefyd~~chwedl"). Oherwydd i'r [[Arglwyddes Charlotte Guest]] gamddeall y gair ''mabynogion'' (sy'n digwydd unwaith yn unig, mewn testun o chwedl [[Pwyll]] mewn un o'r llawysgrifau), fe ddefnyddir y gair [[Mabinogion]] ers iddi hi gyhoeddi ei chyfieithiad Saesneg o'r Pedair Cainc ac wyth chwedl arall i gyfeirio at y chwedlau mytholegol Cymreig yn eu crynswth. Mae rhai o'r chwedlau hynny'n chwedlau llafar sy'n cynnwys elfennau hanesyddol o'r Oesoedd Canol, ond ceir ynddynt hefyd elfennau cynharach o lawer sy'n deillio o fyd [[y Celtiaid]]. Gwnaed y ffilm cartŵn ''Y Mabinogi ''(90 munud; cyfarwyddwr: Derec Hayes) ym [[2002]].▼ ~~Gwelir~~Cedwir y chwedlau mewn dwy lawysgrif ~~canoloesoedd~~ganoloesoel, sef [[Llyfr Gwyn Rhydderch]] a ysgrifenwyd rywbryd rhwng [[1300]] -a [[1325]] ~~Oed Crist~~, a [[Llyfr Coch Hergest]] a ysgrifenwyd rywbryd rhwng [[1375]] a [[1425]]. ==Y Pedair Cainc ~~y Mabinogi yw:~~== [[Pedair Cainc y Mabinogi]] yw: ''[[Pwyll]] Pendefig [[Dyfed]]'' ''[[Branwen]] ferch [[Llŷr]]'' ''[[Manawydan]] fab [[Llŷr]]'' ''[[Math]] fab [[Mathonwy]]'' ==Y Chwedlau Brodorol== Cyfieithodd a chyhoeddodd yr Aglwyddes Guest saith chwedl arall yn ei chasglaid. Mae pedair ~~chwedl~~ohonynt yn ~~adradd~~chwedlau sy'n cynnwys deunydd o chwedloniaeth a ~~thraddodiad~~thraddodiadau Cymreig, sef: ''~~Breuddwyd~~ [[Breuddwyd Macsen Wledig]]''▼ ''~~Llud~~[[Cyfranc Lludd a Llefelys]]''▼ ''[[Culhwch ac Olwen]]''▼ ''[[Breuddwyd Rhonabwy]]''▼ Gan fod ~~Culhwch~~draddodiadau accynnar ~~Olwen~~am ay ~~Breuddwyd Rhonabwy wedi cadw olion henach am~~brenin [[Y Brenin Arthur\|Arthur]] i'w cael yn ''Culhwch ac Olwen'' a ''Breuddwyd Rhonabwy'', mae'r ~~storiau~~storïau hyn o ddiddordeb arbennig i ysgolheigion Celtaidd. Mae ''Breuddwyd Macsen Wledig'' yn adrodd hanes yr [[Rhestr ymerodron Rhufeinig\|Ymerawdwr Rhufeinig]] [[Magnus Maximus]].▼ ▲''Breuddwyd [[Macsen Wledig]]'' ▲''Llud a Llefelys'' ▲''Culhwch ac Olwen'' ▲''Breuddwyd Rhonabwy'' ==Y Tair Rhamant== ▲Gan fod Culhwch ac Olwen a Breuddwyd Rhonabwy wedi cadw olion henach am [[Y Brenin Arthur]] mae'r storiau hyn o ddiddordeb arbennig i ysgolheigion. Mae Breuddwyd Macsen Wledig yn adrodd hanes yr Ymerawdwr Rhufeinig [[Magnus Maximus]]. Mae'r tair stori a adnabyddir wrth yr enw [[Y Tair Rhamant]] yn chwedlau ~~arthuraidd~~Arthuraidd sydd i'w cael yn rhannol yng ngwaith yr awdwr [[Ffrangeg]] [[Chrétien de Troyes]] ~~hefyd~~yn ogystal. ~~erbyn~~Erbyn hyn cred ysgolheigion ~~bod~~fod y ddau ~~gasgliad~~gylch o chwedlau yn annibynnol ~~are~~ar ei gilydd ond bod elfennau ynddynt yn seiliedig ar waith hŷn. Y Tair Rhamant yw:▼ ''[[Iarlles y Fynnon]]'' (neu ''Owain'')▼ ▲Mae tair stori yn chwedlau arthuraidd sydd yng ngwaith [[Chrétien de Troyes]] hefyd. erbyn hyn cred ysgolheigion bod y ddau gasgliad yn annibynnol are ei gilydd ond yn seiliedig ar waith hŷn. ''[[Peredur fab Efrawg]]''▼ ''[[Geraint apac ~~Erbin~~Enid]]''▼ ==Hanes Taliesin== ▲''Iarlles y Fynnon'' Yn ogystal â'r chwedlau hyn mae'r Arglwyddes Guest yn cynnwys wythfed chwedl sydd ddim yn y Llyfr Gwyn na'r Llyfr Coch (nid yw'n arfer ei chynnwys mewn argraffiadau diweddarach chwaith), sef ▲''Peredur fab Efrawg'' ''[[Hanes Taliesin]]'' (neu ''Chwedl Taliesin'' neu ''Ystorya [[Taliesin]]'') ▲''Geraint ap Erbin'' ==Ffilm== ~~Cynhwysir hefyd gan yr Arglwyddes Guest ond na chynhwysir mewn argraffiadau dilynol wythfed chwedl nad oedd yn y Llyfr Gwyn na'r Llyfr Coch, sef~~ ▲Gwnaed y ffilm cartŵn ''Y Mabinogi ''(90 munud; cyfarwyddwr: Derec Hayes) ym [[2002]]. ''[[Taliesin]]'' ==Gweler hefyd== [[Pwyll]], [[Branwen]], [[Manawydan]], [[Llŷr]], [[Math]], [[Mathonwy]], [[Lludd]], [[Llefelys]], [[Culhwch]], [[Olwen]], [[Rhonabwy]], [[Peredur]], [[Geraint ab Erbyn]] [[Pwyll]] ---- Llinell 39 ⟶ 43: *[[s:Branwen uerch Lyr\|Branwen uerch Lyr]] ar Wikisource [[Categori:Llenyddiaeth Gymraeg]] [[~~Category~~Categori:Llên Cymru]] [[Categori:Mytholeg Geltaidd]] [[br:Mabinogi]]

Mabinogi: Gwahaniaeth rhwng fersiynau