Llechfaen: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
→Defnydd llechfaen: Llaw a llygad -canrifoedd yn bennaf, replaced: 20fed ganrif → 20g using AWB |
Dim crynodeb golygu Tagiau: Golygiad drwy declyn symudol Golygiad ar declun symudol (ap) Golygiad trwy'r ap iOS |
||
Llinell 24:
**Defnyddid llechi gan ddisgyblion yn lle papur ysgrifennu o'r 18g hyd at ddechrau'r 20g. Rhoid ymyl o bren am y lechen, a defnyddid pensilau plwm i ysgrifennu arnynt, gan lanhau'r lechen a'i hail-ddefnyddio dro ar ôl tro. Cynhyrchid llechi ysgrifennu gwag, rhai llinellog, llechi â sgwariau arnynt, a llechi gyda mapiau arnynt. O lechfaen y gwnaed byrddau duon hefyd.<ref>[http://www.llechicymru.info/writingslates.cymraeg.htm Llechi ysgrifennu - Llechwefan] – adalwyd ar 2 Rhagfyr 2007</ref>
**Defnyddir llechfaen wrth gynhyrchi addurniadau, gwaith crefft a cherflunio, gan gynnwys gwaith enamlo llechi.
==Gwallau'r lechfaen==
Sonir rhai o’r Blaenau mai eu gair am y smotiau llwydwyn ar lechi yw “llechi cachu iar”. Dyma’r esboniad gwyddonol gan Ray:
:''Reduction spots'' oedd y llechen cachu iar, neu “smotiau rhydwytho”. Adwaith cemegol yw rhain o amglych darn o rhywbeth organic neu ''mineral'' yn y gwaddod (''Reduction'' yw newid yn y teip o haearn, o ''ferrous'' (fe2) i ''ferric''(fe3)). Mae’n gallu digwydd o amglych un darn bach, ble mae'n arwain at y smotiau, neu o amgylch haenan ble geir y stribedi. Pan mae'n nhw'n cael eu creu mae'r smotiau yn grwn, ond wrth i'r cerrig llaid cael eu gwasgu i greu llechen mae'n nhw'n newid i ffurf ''elipsoid'' [hirgrwn]. Mae hyn yn galluogi daearegwyr weithio allan maint a chyfeiriad y straen[http://www.see.leeds.ac.uk/structur e/strain/straintitle.html]
==Gweler hefyd==
| |||