Mwsogl: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

*Sebon Teiliwr

Bu Mrs Heulwen Roberts o Faentwrog yn son wrthym<ref>Bruce Griffiths ac Ann Corkett ym Mwletin 23 (Llên Natur)[https://www.llennatur.cymru/Content/Upload/Cylchgrawn24.pdf]</ref> am fwsogl sy’n tyfu ar lannau pyllau a alwai’n “sebon teiliwr”. Cofiai deilwriaid yn ei gasglu yn ystod ei ieuenctid i smwddio i mewn i ddillad i'w startsio. Ni wyddom at ba fwsogl y cyfeiriai, os mwsogl o gwbl ond fe gafwyd, ar ôl rhywfaint o ymchwil, ei bod yn bosibl mai cen cerrig oedd y planhigyn, e.e. ''Ramalina calicaris''.

* [[Mwsoglu]] - yr arferiad o hel a defnyddio mwsogl gan y werin bobl.

*[[Dafad|Llyffethair]] o fwsogl: "Glywoch chi am neud rhaff o'r sidan bengoch [Polytrichum commune]? Mi ddangosodd 'newyrth i fi dros ugain mlynedd yn ôl sut i neud llyffethair ohono - peth handi iawn i allu i neud ar y mynydd. Ar ôl rhyddhau's pishys o sidan bengoch o wrth eu gilydd a'u neud yn bentwr, mi fachodd nhw a bys un llaw trwy'r llaw arall (oedd ar ffurf arwydd 'ok' dros y twmpath). Wrth eu troi a'u plethu, roedd y gorden a nawd yn cael ei dala yng nganol y llaw oedd yn troi, ar siap malwen (h.y. yn cyfyngu ar ei gallu i droi yn rhydd). I fennu, mi ddyblodd y rhaff (a thrwy hynny wrthwneud grym y troi wrth gwrs) a wedyn agor y bleth er mwyn rhoi un pen trwy blethau'r llall. Wrth feddwl, dim llyffethair sensu stricto oedd e, ond cylch - torch oedd ei enw amdano. Mi'i rhoid rownd gwddwg y ddafad er mwyn rhoi ei throed drwyddi.<ref>Gwyn Jones, Bwletin Llên Natur rhifyn 38[https://www.llennatur.cymru/Content/Upload/Cylchgrawn38.pdf]</ref>