Fersiwn yn ôl 19:57, 31 Mawrth 2010 golygu Anatiomaros (sgwrs \| cyfraniadau) Awto-batrolwyr 86,744 golygiad ehangu ychydig; llun ← Cymharer â'r fersiwn gynt		Fersiwn yn ôl 20:01, 31 Mawrth 2010 golygu dadwneud Anatiomaros (sgwrs \| cyfraniadau) Awto-batrolwyr 86,744 golygiad llun arall Cymharer â'r fersiwn dilynol →
Llinell 1: [[Delwedd:Britannica Crowd 9th Century Crwth.png\|200px\|bawd\|Crythor yn chwarae'r crwth. ''Beibl'' [[Siarl Foel]], 9fed ganrif.]] [[Delwedd:Crwth-in-case.jpg\|200px\|bawd\|Copi modern o grwth Cymreig o'r 18fed ganrif.]] [[Delwedd:David Teniers d. J. 003.jpg\|200px\|bawd\|Cerddor (mewn coch) yn chwarae'r crwth, 17eg ganrif.]] Hen [[offeryn cerdd]] llinyddol ([[Lladin ~~Isel~~Llafar]]: ''chrotha'', [[Saesneg]]: ''crowd''), nid annhebyg i'r [[fiolin]], a chanddo chwe [[Cerdd Dant\|thant]] (tri yn yn y fersiynau cynnar), a genir â [[bwa]]. Mae ganddo ffrâm lled hirsgwar â'r rhan isaf wedi'i llenwi i mewn i greu blwch sain, a'r rhan uchaf gyda thyllau o boptu i'r tannau; byddai'r [[crythor]] yn rhoi bysedd ei law chwith trwy'r tyllau hyn er mwyn dal y tannau ac yn symud y bwa â'i law dde. Er iddo ymledu i sawl gwlad yng ngogledd-orllewin [[Ewrop]] roedd y crwth yn offeryn nodweddiadol [[Celtiaid\|Geltaidd]] a ddyfeiswyd, efallai, yn y teyrnasoedd [[Brython\|Brythonaidd]] cynnar. Llinell 13 ⟶ 14: :a baw arall â'i berrwg.<ref>''Gwaith Lewys Glyn Cothi'', 63.25-8.</ref> Ac eto mae'n amlwg fod iddo le digon anrhydeddus dan yr hen drefn er ei fod yn is ei safle na'r [[telyn\|delyn]]. Roedd yn boblogaidd iawn ym [[Môn]] yn yr [[16eg ganrif]] a'r [[17eg ganrif]], fel y tystia marwnad [[Huw Pennant]] (fl. [[1565]]-[[1619]]) i'r crythor [[Siôn Alaw]]: '' :Y crwth hwn, croyw a thyner / :Y gwnâi ei was pynciau pêr / :Ac weithian mewn cwynfan cawdd / :Y felysgerdd a floesgawdd.<ref>''.Traddodiad Cerdd Dant ym Môn''.</ref> Roedd y crwth yn dal i gael ei chwarae mewn rhannau o Gymru hyd at y [[19eg ganrif]]. Ceir sawl chwedl werin am '[[Crythor Du\|Crythor Du]]' ac enwir dwy gainc ar ei ôl, sef 'Erddigan y Crythor Du' a 'Chainc y Crythor Du Bach'.

Crwth: Gwahaniaeth rhwng fersiynau