Dalai Lama: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
TXiKiBoT (sgwrs | cyfraniadau)
B robot yn ychwanegu: als:Dalai Lama
Xqbot (sgwrs | cyfraniadau)
B robot yn ychwanegu: lv:Dalailama; cosmetic changes
Llinell 1:
[[ImageDelwedd:1st Dalai Lama.jpg|250px|bawd|[[Gendun Drup, y Dalai Lama 1af]]]]
:''Erthygl am linach y Dalai Lama yw hon. Am y Dalai Lama presennol, gweler [[Tenzin Gyatso, 14eg Dalai Lama]].''
Arweinydd ysbrydol a gwleidyddol pobl [[Tibet]] yw'r '''Dalai Lama''' ([[Tibeteg]] ཏཱ་ལའི་བླ་མ་, ynganer ''taa la'i bla ma''). Cyfeirir ato gan y [[Tibetiaid]] gan amlaf fel "Ei Sancteiddrwydd", neu "Ei Sancteiddrwydd y Dalai Lama", neu ''Gyalwa Rinpoche'', sy'n golygu "Buddugwr Gwethfawr", neu ''Yeshe Norbu'', sy'n golygu "Yr Em sy'n Gwireddu Dymuniadau." Mae "[[Lama]]" ("yr un uwchradd", neu "athro") yn deitl a roddir i sawl gradd o glwerigwr ym [[Bwdhaeth Tibet|Mwdhaeth Tibet]].
Llinell 7:
O'r 17eg ganrif hyd 1959 a goresgyniad Tibet gan [[Gweriniaeth Pobl Tsieina]], y Dalai Lama oedd pennaeth llywodraeth Tibet, gan reoli o'r brifddinas [[Lhasa]]. Er 1959, mae'r Dalai Lama yn arwain [[Gweinyddiaeth Ganolog Tibet]], mewn alltudiaeth yn nhref [[Dharamsala]] yn [[Himachal Pradesh]], [[India]]. Meddylir weithiau mai'r Dalai Lama yw pennaeth yr Ysgol [[Gelug]] ym Mwdhaeth Tibet, ond yn swyddogol mae'r swydd yn perthyn i'r [[Ganden Tripa]], swydd dros dro a apwyntir gan y Dalai Lama ei hun.
 
=== Rhestr Dalai Lamas ===
 
Ceir 14 ymrithiad neu ymgnawdoliad cydnabyddeig o'r Dalai Lama:
Llinell 14:
! !! Enw !! Llun !! Dyddiadau !! Teyrnasiad !! [[Tibeteg]]/Wylie !! Trawslythreniad Tibetaidd !! Sillafiadau eraill
|-----
| 1. || [[Gendun Drup, y Dalai Lama 1af|Gendun Drup]] || [[ImageDelwedd:1st Dalai Lama.jpg|60px]] || 1391–1474 || dim || དྒེ་འདུན་འགྲུབ་<br />''dge ‘dun ‘grub'' || Gêdün Chub || Gedun Drub, Gedün Drup, Gendun Drup
|-----
| 2. || [[Gendun Gyatso, 2il Dalai Lama|Gendun Gyatso]] || [[ImageDelwedd:2Dalai.jpg|60px]] || 1475–1541 || dim || དགེ་འདུན་རྒྱ་མཚོ་<br />''dge ‘dun rgya mtsho'' || Gêdün Gyaco || Gedün Gyatso, Gendün Gyatso
|-----
| 3. || [[Sonam Gyatso, 3ydd Dalai Lama|Sonam Gyatso]] || [[ImageDelwedd:3rdDalaiLama.jpg|60px]] || 1543–1588 || 1578–1588 || བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོ་<br />''bsod nams rgya mtsho'' || Soinam Gyaco || Sönam Gyatso
|-----
| 4. || [[Yonten Gyatso, 4ydd Dalai Lama|Yonten Gyatso]] || [[ImageDelwedd:4thDalaiLama.jpg|60px]] || 1589–1616 || 1601-1616 || ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་<br />''yon tan rgya mtsho'' || Yoindain Gyaco || Yontan Gyatso
|-----
| 5. || [[Lobsang Gyatso, 5ed Dalai Lama|Lobsang Gyatso]] || [[ImageDelwedd:NgawangLozangGyatso.jpg|60px]] || 1617–1682 || 1642–1682 || བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་<br />''blo bzang rgya mtsho'' || Lobsang Gyaco || Lobzang Gyatso, Lopsang Gyatso
|-----
| 6. || [[Tsangyang Gyatso, 6ed Dalai Lama|Tsangyang Gyatso]] || [[ImageDelwedd:6dalailama.jpg|60px]] || 1683–1706 || 1697–1706 || ཚང་དབྱངས་རྒྱ་མཚོ་<br />''tshang dbyangs rgya mtsho'' || Cangyang Gyaco ||
|-----
| 7. || [[Kelzang Gyatso, 7fed Dalai Lama|Kelzang Gyatso]] || [[ImageDelwedd:7thDalaiLama.jpg|60px]] || 1708–1757 || 1751–1757 || བསྐལ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་<br />''bskal bzang rgya mtsho'' || Gaisang Gyaco || Kelsang Gyatso, Kalsang Gyatso
|-----
| 8. || [[Jamphel Gyatso, 8fed Dalai Lama|Jamphel Gyatso]] || [[ImageDelwedd:8thDalaiLama.jpg|60px]] || 1758–1804 || 1786–1804 || བྱམས་སྤེལ་རྒྱ་མཚོ་<br />''byams spel rgya mtsho'' || Qambê Gyaco || Jampel Gyatso, Jampal Gyatso
|-----
| 9. || [[Lungtok Gyatso, 9fed Dalai Lama|Lungtok Gyatso]] || [[ImageDelwedd:9thDalaiLama.jpg|60px]] || 1806–1815 || (1808–1815) || ལུང་རྟོགས་རྒྱ་མཚོ་<br />''lung rtogs rgya mtsho'' || Lungdog Gyaco || Lungtog Gyatso
|-----
| 10. || [[Tsultrim Gyatso, 10fed Dalai Lama|Tsultrim Gyatso]] || [[ImageDelwedd:10Dalai.jpg|60px]] || 1816–1837 || ?-1837 || ཚུལ་ཁྲིམ་རྒྱ་མཚོ་<br />''tshul khrim rgya mtsho'' || Cüchim Gyaco || Tshültrim Gyatso
|-----
| 11. || [[Khedrup Gyatso, 11eg Dalai Lama|Khendrup Gyatso]] || [[ImageDelwedd:11thDalaiLama1.jpg|60px]] || 1838–1856 || 1844–1856 || མཁས་གྲུབ་རྒྱ་མཚོ་<br />''mkhas grub rgya mtsho'' || Kaichub Gyaco || Kedrub Gyatso
|-----
| 12. || [[Trinley Gyatso, 12fed Dalai Lama|Trinley Gyatso]] || [[ImageDelwedd:12thDalai Lama.jpg|60px]] || 1857–1875 || [[11 Mawrth]], [[1873]]-March 1875? || འཕྲིན་ལས་རྒྱ་མཚོ་<br />''‘phrin las rgya mtsho'' || Chinlai Gyaco || Trinle Gyatso
|-----
| 13. || [[Thubten Gyatso, 13eg Dalai Lama|Thubten Gyatso]] || || 1879–1933 || 1895–1933 || ཐུབ་བསྟན་རྒྱ་མཚོ་<br />''thub bstan rgya mtsho'' || Tubdain Gyaco || Thubtan Gyatso, Thupten Gyatso
|-----
| 14. || [[Tenzin Gyatso, 14eg Dalai Lama|Tenzin Gyatso]] || [[ImageDelwedd:Tenzin Gyatzo foto 1.jpg|60px]] || 1935–present || 1950–heddiw<br />(mewn alltudiaeth heddiw)|| བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ་<br />''bstan ‘dzin rgya mtsho'' || Dainzin Gyaco ||
|}
 
=== Gweler hefyd ===
* [[Bwdhaeth Tibet]]
* [[Tashi Lama]]
{{eginyn Tibet}}
 
[[Categori:Dalai Lamas| ]]
Llinell 51 ⟶ 52:
[[Categori:Hanes Tibet]]
[[Categori:Gwleidyddiaeth Tibet]]
{{eginyn Tibet}}
 
[[af:Dalai Lama]]
Llinell 94:
[[ku:Dalai Lama]]
[[la:Dalai Lama]]
[[lv:Dalailama]]
[[mk:Далај лама]]
[[ml:ദലൈലാമ]]