Coleg y Breninesau, Caergrawnt: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
BDim crynodeb golygu
D22 (sgwrs | cyfraniadau)
BDim crynodeb golygu
Llinell 43:
[[Image:Cambridge Queens' Gatehouse.JPG|thumb|left|Y prif borth]]Sefydlwyd '''Coleg y Breninesau''' gyntaf ym [[1448]] gan [[Marged o Anjou|Farged o Anjou]]. Ail-sefydlwyd y coleg ym [[1465]] gan [[Elizabeth Woodville]], gwraig [[Edward IV o Loegr]]. Adlewyrchir yr ail-sefydlu hwn yn yr enw: ''Coleg y Breninesau'', nid ''Coleg y Frenhines''.
 
Coleg y Breninesau yw'r ail goleg mwyaf deheuol ar lan yr [[Afon Cam]]. (Y lleill - o'r agosaf hyd y pellaf - yw [[Coleg y Brenin, Caergrawnt|Coleg y Brenin]], [[Coleg Clare, Caergrawnt|Clare]], [[Neuadd y Drindod, Caergrawnt|Neuadd y Drindod]], [[Coleg y Drindod, Caergrawnt|Coleg y DrinsonDrindod]], [[Coleg Sant Ioan, Caergrawnt|Coleg Sant Ioan]], a [[Coleg Magdalene, Caergrawnt|Choleg Magdalene]]) i'r gogledd a [[Coleg Darwin, Caergrawnt|Choleg Darwin]] i'r de.
 
''Llety'r Arlywydd'' yng Ngholeg y Breninesau yw'r adeilad hynnaf ar yr afon yng Nghaergrawnt (tua [[1460]]). Mae gan Goleg y Breninesau adeiladau ar y brif safle ar ddwy ochr yr afon: nodwedd a'i rennir gydag un coleg arall yn unig, sef [[Coleg Sant Ioan, Caergrawnt|Coleg Sant Ioan]].
Llinell 49:
==Y Bont Fathemategol==
 
Cysylltir rhan hynnaf (neu ''Yr Ochr Dywyll'', fel y'i gelwir gan y myfyrwyr) a rhan fwyaf newydd (''Yr Ochr Olau'') y coleg gan y '[[Pont Fathemategol|Bont Fathemategol]]', a llun y bont yw un o ddelweddau mwyaf adnabyddus Caergrawnt (gyda'r llun fel rheol yn cael ei dynnu o bont Silver Street). Yn ôl yr hanes, cynlluniwyd ac adeiladwyd y bont yn wreiddiol gan [[Syr [[Isaac Newton]] heb ddefnyddio'r un bollt na chneuyn, ac yna, rhywbryd wedi hynny, ceisiodd rhai myfyrwyr (neu gymrodorion, yn dibynnu ar ba fersiwn o'r hanes sy'n cael ei hadrodd) ei dymchwel a'i hail-adeiladu. Yn ôl yr hanes, gan nad oeddynt yn gystal peiriannwyr â Newton, bu rhaid iddynt, wedi amser hir o geisio a methu, yn y diwedd, ddefnyddio cnau a bolltydd i'w hail-adeiladu. Dyna paham y gwelir cnau a bolltydd yn y bont hyd heddiw. Celwydd yw'r stori hon: adeiladwyd y bont ym [[1749]] gan Jâms Essex yr Ieuengaf ([[1722]]–[[1784]]) yn ôl cynllun William Etheridge ([[1709]]–[[1776]]), 22 mlynedd wedi marwolaeth Newton. Fe'i hail-adeiladwyd ym [[1866]] ac eto ym [[1905]], yn ôl yr un cynllun.
 
==Neuadd Fitzpatrick==